CEVAP:

Osmanlı, Fransız İhtilali’nin dünyaya yaydığı ve özellikle de imparatorlukları tehdit eden modern bir düşünce olarak milliyetçilik anlayışına karşı da birtakım tedbirler geliştirmek durumundadır. Çünkü çok çeşitli dil, din ve milletleri barındıran imparatorluk yapısını bir arada tutmak, milliyetçilik karşısında bütünlüğünü sürdürmesini beklemek oldukça
zorludur. Fransız İhtilali dolayısıyla Avrupa’da meydana gelen ve gelmesi mümkün olan değişimleri iyi okuyan Osmanlı, küçük milliyetçilikler fikrini kendine dönüştürerek dinin getirdiği birlik fikrinden uzaklaşmaya ve millî bir devlet görünümünü kazanmayı ister. II. Mahmut’un saltanat yılları bu anlamda önemli adımlara sahne olur. Sultan II. Mahmut, “Ben tebamdan Müslümanları camide, Hristiyanları kilisede, Yahudileri havrada görmek isterim.” sözü bu anlamda bir Osmanlı milleti yaratma çabasının ilk ifadelerinden sayılabilir. Osmanlı coğrafyası için dinin birleştirici değil ayırıcı olduğunu fark eden II. Mahmut, kendi topraklarında yaşayan herkesi “Osmanlı milleti”nden kabul etmektedir. Bu yapay bir millet ve milliyetçilik anlayışıdır.