SORU: Osmanlı kamuoyunun oluşum süreci hakkında bilgi veriniz?
CEVAP: Osmanlı idarecileri açısından özellikle İstanbul’da toplumun nabzının tutulması, saltanat ve istikrarın devamı açısından önemli olduğu için, iktidarın kamuoyunu takibi zorunluydu. Çünkü genel rahatsızlığın yarattığı isyanların iktidarı değiştirdiği defalarca tecrübe edilmişti. 19. yüzyılda Osmanlı Devleti’nde iktidarın kamuoyunu kontrol ve yönlendirmekte kullandığı etkin araçlardan birisi de basındı. Bu bağlamda 1831’den itibaren çıkarılan Takvim-i Vekayi’in amacı yerli ve yabancı kamuoyunu düzenli olarak bilgilendirmek olduğu için, gazetenin Fransızca, Ermenice, Rumca, Arapça ve Farsça nüshaları da çıkarıldı. Zamanla Ceride-i Havadis, Tercüman-ı Ahvâl, Tasvir-i Efkâr, Muhbir ve İbret gibi özel gazetelerin yayın hayatına girmesiyle 1860’lardan itibaren basın, önceki dönemin aksine kamuoyunun sesi ve muhalif kesimlerin iktidara karşı en önemli mücadele aracı haline geldi.