CEVAP:

Osmanlı şehirciliğinin ilk boyutunda insan unsuru ile ilgili tanımlamalara bakılmalıdır. Fetihten hemen sonra yapılan nüfus ve tapu tahrir sayımlarında mevcut nüfus ve bu nüfusun yapısı tespit edilmektedir. Elimizde olan dört bin civarındaki tahrir defteri ve diğer nüfusla ilgili avârız, cizye ve temettuat kayıtları bize bu konularda çok ayrıntılı bilgiler sunmaktadır. Sayımlardan elde edilen sonuçlara göre o şehre yönelik bir iskân politikası belirmektedir. Bazen merkezi kararlar yardımıyla o şehirlere nüfuslar sevk edilmekte bazen de şehrin büyümesine paralel olarak ya da şehrin bir cazibe merkezi haline gelmesiyle şehirlere göçler olmaktadır. Kendi kendini idame ettirecek yani sürdürülebilir bir şehircilik, iaşe (beslenme) ve güvenlik sistemi ile kurulan şehirler buna uygun nispetlerde nüfusu da barındırmaya başlamaktadır.