TÜRK BASIN TARİHİ Dersi Tanzimat Dönemi’nde Basın (1828-1875) soru detayı:

CEVAP:

Napolyon, 1801 yılında Mısır’dan ayrılırken matbaa makinelerini de söküp götürür. Onun bu davranışı Mısır’daki eğitim-öğretim hayatını olumsuz şekilde etkiler. Matbaa bulunmadığı için ders kitapları eski usule göre, yani elle yazılarak çoğaltılır. Bunun yaratacağı olumsuzluğu kısa zamanda fark eden Osmanlı valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa, 1820 yılında Kahire yakınlarındaki Bulak’ta yeni bir matbaa kurar. Kırk yaşından sonra okuma-yazma öğrenen valinin bu girişimi yalnızca Mısır’ın değil, belki de bütün Osmanlı ve şark dünyasının kaderini etkiler. Zira 1822 yılından sonra telif-tercüme çok sayıda Türkçe-Arapça-Fransızca eser bu matbaada basılır. Mehmet Ali Paşa tutucu mollaların itirazlarına rağmen 1833 yılında Kur’anı matbaasında basar. Ancak onun ölümünden sonra mollalar yeni valiyi ikna edip basılan Kur’anların kilit altında tutulmasını sağlarlar. Mısır’da Kur’anın yeniden yasal olarak basılması ancak 1925 yılında gerçekleşir.