CEVAP:

Sanayileşmeye elverişli ekonomik şartlara karşı ana engeller sosyal ve politikti. Gerekli sermaye, teşebbüs ve idari yeteneklere sahip yerli bir Türk orta sınıfının bulunmayışı ilk önemli engeldi. Bu boşluk kısmen gayri-müslimler ve yabancılar tarafından dolduruluyordu. Ancak bu kesim yatırımlarını sanayiden daha çabuk ve yüksek gelir getiren devlet istikrazları, ticaret ya da hızla büyüyen şehirlerde gayrimenkul satın alma gibi alanlara yapıyordu. Organize bir sanayi kredisi mevcut değildi. Kitlelerin düşük eğitim seviyesi ve sınai istihdama karşı kayıtsızlıkları iş gücü sağlamayı güçleştiriyordu. Ücretler de nispi olarak yüksekti. Loncaların mukavemeti güçlü ve çoğu zaman etkindi. Ticaret anlaşmaları nedeniyle hükümetin yerli sanayii koruyucu politikalar uygulama imkânından mahrum olması önemli bir engeldi. Mamul malların satışı ve tüketimi üzerinden alınan iç gümrük vergileri yerli sanayinin gelişmesini köstekliyordu. Hükümetin özellikle mali kaygıları ekonomik gelişmeye yönelik politikalar izlemesini güçleştiriyordu. Uluslararası rekabet demiryolları ve kamu hizmetleriyle ilgili imtiyazlar verilmesini engelliyor ya da geciktiriyordu.