HUKUK TARİHİ Dersi Osmanlı Hukuku soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

Osmanlıda yargılama usulü hakkında neler söylenebilir?


CEVAP:

Yargılama usulü basit ve kısa sürede sonuç alacak şekildedir. İspat vasıtaları tanıklık (şahitlik), yemin ve yeminden kaçınmadır. Asıl ispat vasıtası şahitler olduğu için şahitlerin güvenilir olup olmadıkları çok sıkı usullere göre araştırılmış ve aranan şartları taşıyanlar mahkemelerde tanık olarak kabul edilmişlerdir. Yargılama alenî yani herkese açıktır. Yargılama esnasında şuhûdü’l-hâl denen bir gurup güvenilir insan mahkemede hazır bulunur. Bunlar uyuşmazlığa değil, yargılamaya şahitlik ederler. Kadının düzenlediği belgenin altında bunların adları da yazılır. Bunların davanın şahitleriyle karıştırılmaması gerekir. İkrar ispatı gerektirmediği için deliller içinde sayılmamıştır. Osmanlı hukukunun esasını teşkil eden fıkıhta nazari olarak toplu hâkimli mahkeme mümkün olmakla beraber (Mecelle, 1802. md.), Osmanlı mahkemesi tek hâkimliydi. Mahkemenin verdiği kararlar kesindi. Osmanlı yargı sisteminde klasik devirde temyiz kurumu mevcut olmamasına rağmen, kadıların verdiği kararları yeniden görmek (istinaf) veya temyiz benzeri bir yolla incelemek ve gerektiğinde bozmak üzere Divan-ı Hümayun görevlendirilmişti.