TOPLUMSAL CİNSİYET ÇALIŞMALARI Dersi Toplumsal Cinsiyet ve Sanat soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

Osmanlılarda kadının resim üzerindeki etkisi nasıl olmuştur? 


CEVAP:

Osmanlı resim sanatında, sanatçılar kadın figürlerine resimlerinde yer vermişler ve dönemin kadına bakıs açısını önemli ölçüde yansıtmıslardır. 19. yüzyılda, Osmanlı’da Batılılaşma hareketlerinin ideolojik bir simgesi olarak konumlandırılan kadınlar, Osmanlı aydını tarafından ‘milli aile’ fikri içinde yeni bir kiml ikle tanımlanmıs; kadının egitimi, aile içindeki degeri yüceltilmistir. Ancak kadının sosyal hayat ve kamusal alandaki varlıgına iliskin düsüncelerde, geleneksel ve dini inançların biçimlendirdigi yasam tarzı formlarından tam bir kopus olmamıstır. Batı oryantalizminin dogulu kadın algısına bir tepki niteligindeki bu resimlerde Osmanlı kadınının geçmiste erkegin gerisinde bulunan konumunun degistigi görülmektedir. Erkeklerden bagımsız bir özne olarak resmedilmis olsalar da, geç dönem Osmanlı resimlerinde kadınların erkeklerle esit konuma sahip olduklarına dair güçlü iletiler yoktur. Toplumun tüm katmanlarındaki kadınları temsil etmek konusunda yetersiz olan bu resimlerde, 19. yüzyılda savaslar ve sanayilesme hareketleri sonrasında çalısma hayatında etkin bir biçimde rol aldıgını bildigimiz Osmanlı kadınlarından ziyade üst sınıfa mensup kadınlar yer almaktadırlar. Bu resimlerde temsil edilen ayrıcalıklı Osmanlı kadınları, okuyan ve sanatla ilgilenen entelektüel bireyler olarak gösterilirler. 19. yüzyıl Osmanlı resim sanatında kadın figürlerini ilk resmedenlerden olan Osman Hamdi Bey; Batılı Oryantalistlerin Dogu tasvirlerindeki odalık figürleri ve hamamdaki çıplak kadınlar yerine; Osmanlı kadınını günlük yasamı içinde musiki ile meşgul olurken, kitap okurken, çiçek tanzim ederken göstermis ve Dogulu kadını bir cinsellik sembolü olarak gören Oryantalist bakıs açısını tersine çevirmistir.