CEVAP:

Osmanlıların bir dünya devleti olmasını sağlayan amillerin başında sağlam bir
iskân siyaseti izlemesi gelir. Osmanlıların bulunduğu stratejik konum ve Anadolu’daki diğer Türk beylikleri ile çatışmaya girmeden gaza hareketi içinde bulunmaları bu bölgeye gelmekte olan Türk gruplarının kendilerine iltihak etmesine neden oluyordu. Bu sebeple Osmanlının elinde her zaman dinamik ve hareketli bir nüfus bulunuyordu. Fetihlerle birlikte Hıristiyanların boşalttıkları alanlar, bu nüfus sayesinde süratle dolduruluyordu. Böylece yeni fethedilen topraklarda hem kalıcılık artıyor hem de oralar şenlenerek Müslüman diyarı haline geliyordu. Bu açıdan özellikle Balkanlarda çok ciddi politikalar izlenmiştir. Bu bölgelere yerleştirilen zümreler kısmen boy yapısına bağlı olmakla birlikte genel olarak askeri örgütlenmeye tâbi idiler. Devlet bu şekilde pek çok fayda temin edebiliyordu. Bölgenin nüfus dengesini lehine çevirmek yanında, o topraklarda kalıcılığını arttırıyor, ülke içindeki üretim sürekliliğini sağlayıp vergisini alıyor, aynı zamanda asker ihtiyacının bir bölümünü karşılama imkânını da buluyordu. Ayrıca bu insanları yeni fethedilen bölgelerdeki boş topraklara iskân edip en üst noktada verim sağlamaktaydı. Osmanlı Devleti belki de kuruluş ve büyüme devrinde izlediği bu sağlam politikadandır ki, altı asırdan fazla ayakta kalabilmiştir.