SORU:
Öyküleme sırasında filmin zaman boyutu nasıl gerçekleşir?
CEVAP: - Olayların art arda gelişiyle. Her şeyden önce, olaylar öyle bir ardıllık içinde anlatılır ki aralarda atlamalar olsa bile eğer nedensellik korunmuşsa belli bir zamansal akış oluşur.
- Farklı zaman dilimlerinin ardıl olayların arasına girmesiyle. Öykü hangi çağda, yılda, günde geçerse geçsin anlatım olaylar o anda oluyormuş gibi kurulur.
- Öykü süresinin sıkıştırılması ya da genişletilmesiyle. Kimi filmlerde o kadar uzun bir sürede geçen bir öykü anlatılır ki zaman atlamaları büyük olur. “Genellikle bir filmin olay örgüsü öykü süresinin belirli dilimlerini seçer” (Bordwell, Thompson, 2008:81). Öykü 2 yıllık bir süreyi kaplayabilir ama olay örgüsü yalnızca anlatılması gereken olayları sunarak bu 2 yılı 2 saatlik bir sürede anlatır. Tam tersi de mümkündür.
- Seyircinin süreyi algılayışının yönetilmesiyle. Seyircinin heyecanlanması, duygulanması ya da kuşkulanması, filmi seyrederken hissettiği süre duygusunu etkiler. Buna psikolojik zaman da diyebiliriz. Klasik anlatı olay örgüsü, karakter ve çatışma öğelerini seyircinin ilgisini ve merak duygusunu canlı tutacak biçimde bir araya getirir. Seyirci, karakterlerin başına neler geleceğini, içine girdikleri çatışmalardan nasıl çıkacaklarını merak ettiği sürece filmden kopmayacaktır. Bunu sağlamanın çeşitli tekniklerinden biri de geciktirimdir.
