ÇAĞDAŞ TÜRK YAZI DİLLERİ I Dersi ÖZBEK TÜRKÇESİ soru detayı:

CEVAP:

Özbek Türkçesinde tonluluk bakımından kısmen uyum vardır. Ünlü veya tonlu ünsüzle biten bir kelimeye gelen ek, çoğunlukla tonlu ünsüzle başlar: suvdä (suda), üydä (evde), mäktäbgä (okula), yådimdä (hatırımda), keldi. Fakat “ç” ile başlayan ekler, tek şekilli olduğu için bu uyumu bozarlar: ortäçä (ortalama), özimçä (bence), oquvçi (öğrenci), yolçi (yolcu), qoziçåq (kuzucuk). Tonsuzluk uyumu bakımından ise, Özbek Türkçesi daha çok uyumsuzdur. Tonsuz ünsüzle biten kelimelerin sonuna gelen ekler, çoğu kez tonlu ünsüzle başlar. Bu uyumsuzluk daha çok çekim ekli şekillerde, bazen de yapım ekli şekillerde görülür: årtdä (artta, arkada), içdän (içten), Tåşkentgä (Taşkent’e), yåtgän (yatan), yoqdir (yoktur).