SORU: Özel İnşaat işlerinde vergiyi doğuran olay nedir?
CEVAP: Genellikle özel inşaat işlerinde vergiyi doğuran
olayın tapuya tescil işlemi ile gerçekleştiği
düşünülmektedir. Ancak tescil işlemi yapılmadan da inşaat
işletmeleri yapmakta oldukları bağımsız bölümleri inşaat
devam ederken özel sözleşme veya satış vaadi sözleşmesi
ile satmaktadırlar. İnşaat devam ederken yapılan bu
satışlar karşılığında alınan bu paralar avans niteliğindedir.
Burada vergiyi doğuran olay söz konusu değildir. Özel
inşaat işlerinde vergiyi doğuran olay tasarruf hakkının
devridir. Yapılan inşaat alıcının tasarrufuna (istifadesine
ve yararına) sunulduğu anda teslim edilmiş ve vergisel
açıdan satış gerçekleşmiş sayılır. Özel inşaat işlerinde elde
edilen kar veya zarar yıl içindeki satışlara göre
belirlenmektedir. Özel inşaat işletmeleri üretimini
yaptıkları bağımsız bölümlerinin satışını ne zaman
yaparlar ise üretim maliyeti ile satış fiyatı arasındaki
olumlu fark ticari kazanç olarak satışın gerçekleştiği
dönemde vergilendirilir ve o yılın geliri olarak beyan
edilir. Benzer şekilde inşaatı devam ederken yapılan
satışlarda satış bedelinin tamamının, inşaatın tamamlanıp
anahtar tesliminin yapıldığı yılın satış hasılatı olarak
gösterilmesi gerekmektedir.