SORU: Para arzı ne demektir?
CEVAP: Para arzı kapsamı ile ilgili olarak dört farklı yaklaşım mevcuttur. Bunlar, klasik yaklaşım, monetarist aklaşım, Gurley-Shaw yaklaşımı ve Merkez Bankası yaklaşımıdır. a) Klasik Yaklaşım En eski ve en çok kabul görmüş yaklaşımdır. Bu yaklaşımda paranın sadece muamele aracı fonksiyonu üzerinde durulmuştur. Ülkedeki para arzı, ödeme aracı olarak genel kabul gören şeylerin toplamıdır. Buna göre para arzı; fiilen dolaşımdaki ufaklık ve kağıt paraların toplamı ile çekle ödemelerin yaygınlaştığı ülkelerde çeke tabi mevduatın toplamından ibarettir. Çek kullanımının yaygınlaşmadığı ülkelerde ise para arzı, fiilen dolaşımdaki paraya eşittir. Bu durumda Para arzı; M C olarak belirlenir. M Para arzı C Dolaşımdaki para (madeni veya kağıt) b) Monetarist Yaklaşım Bu yaklaşıma göre para arzı tanımına, fiilen tedavüldeki para ve vadesiz mevduatlar yanında ticari bankalardaki vadeli mevduat da girmektedir. M C + TT + DD şeklinde ifade edilir. DD Vadesiz Mevduatlar TT Vadeli mevduatlar c) Gurley Shaw Yaklaşımı Bu yaklaşıma göre, halkın alternatif likit olarak kabul edilebileceği tüm mali değerler para arzı kapsamına alınmalıdır. d) Merkez Bankası Yaklaşımı Bu yaklaşım para arzı ile kredi arzını özdeş olarak kabul etmekte ve bu suretle en geniş sayılabilecek para arzı tanımını kabul etmektedir. Kredi, sadece ticari bankaların mevduata dayanarak açtıkları kredi olmayıp, her türlü kaynaktan açılan kredi olarak anlaşılmaktadır. Bu yaklaşım, ekonomiyi düzenlemede ana para politikası değişkeninin toplam kredi bulunabilirliği olduğu yolundaki merkez bankalarının tarihi görüşünü yansıtmaktadır.
