SORU: Para arzını etkileyen faktörlerden açık piyasa işlemlerini açıklayınız?
CEVAP: Açık piyasa işlemleri, daha önceki açıklamalardan da hatırlanacağı gibi merkez bankasının para tabanını etkilemek için DİBS (devlet iç borçlanma senetleri) başta olmak üzere çeşitli finansal araçları alıp satması işlemidir. Bu yöntemle merkez bankasının bankalar ve çeşitli aracı kurumlardan alım yapması para tabanının artırmaktadır. Aynı şekilde merkez bankasının banka ve aracı kurumlara yukarıda saydığımız çeşitli varlıkları satması durumunda ise para tabanı daralacaktır (azalacaktır). Ceteris paribus varsayımı altında, merkez bankasının bankacılık sisteminde açık piyasa alımı gerçekleştirmesi demek, banka rezervlerinin açık piyasa işlem tutarı kadar artması demektir. Parasal taban, dolaşımdaki para ve rezervler toplamı olarak tanımlandığından rezervlerdeki artış parasal tabanı artırmaktadır. MB ^ C + R^ Hatırlayacağınız gibi para arzını, dolaşımdaki para ile vadesiz mevduatların toplamı olarak tanımlamıştık. Bu işlemde dolaşımdaki para miktarında herhangi bir değişiklik yoktur. Ancak, önceki bölümlerde anlatılan kaydi para yaratım süreci ve mevduat çarpanını hatırlarsanız, banka rezervleri artışına bağlı olarak vadesiz mevduatların artacağını dolayısıyla para arzının artacağını anlayabilirsiniz. Aynı şekilde açık piyasa işlemleri (APİ) ile merkez bankası bir satış gerçekleştirdiği takdirde biraz önce söz ettiğimiz mekanizma tersinden işler ve para arzı daralır.