CEVAP:

Bir merkez bankasının mevduat, kredi ve
tahvil faizlerini düşürmek istediğini düşünelim. Bunun,
kredinin maliyetini ucuzlatarak yatırım yapma
isteğini ve tüketim harcamalarını yükseltmesi beklenir.
Tüketim harcamalarından özellikle dayanıklı
tüketim harcamalarının artması söz konusu olacaktır.
Bu noktada iktisada giriş dersinde öğrendiğimiz
bilgilere dönmek faydalı olacaktır. Hatırlayabileceğimiz
gibi bir ekonomide yurtiçinde üretilen mallara
olan talebin dört bileşeni bulunmaktadır: Tüketim,
yatırım, kamu harcamaları ve ihracat ile ithalat arasındaki
fark olarak tanımlanan net ihracat. Dolayısıyla,
faiz hadlerindeki genel bir düşüşün tüketim ve
yatırım harcamalarını artırmasıyla, yurtiçinde üretilen
mallara olan toplam talep artacaktır.
Bir kapasite kısıtı yoksa talepteki bu artış üretimi
de artıracaktır. Elbette toplam talepteki artış
fiyatlar genel düzeyinde de artışa yol açabilir. Piyasa
ekonomilerinde uygulamada gördüğümüz, faiz
hadlerindeki düşüşlerin öncelikle üretim düzeyini
artırdıkları, fiyatlardaki artışın belli bir gecikmeyle
başladığıdır. Fiyatlardaki artışın arkasında iki neden
vardır. Birincisi, üretim artışıyla işgücü talebi
de artmaktadır. Böylelikle, çalışanların pazarlık
gücü yükselmekte ve ücretler artmaktadır. İkincisi,
toplam talep canlı olduğu için şirketler daha yüksek
kâr oranları ile çalışabilmektedirler. Dolayısıyla,
merkez bankasının politika faizini düşürmesiyle
azımsanmayacak bir süre, üretim artacaktır.