PARA VE BANKA Dersi Para Politikası ve Parasal Aktarım Mekanizmaları soru detayı:
SORU:
Parasal aktarım mekanizması kanallarından bilanço kanalının işleyişini açıklayınız.
CEVAP:
Para politikasının, bankaların kullandırtmak istedikleri
kredi miktarını etkilemenin yanı sıra, kredi
kullanıcılarının kredi itibarı üzerinde de önemli
bir etkisi vardır. Para politikasının aktarımında ‘bilanço
kanalı’, merkez bankasının potansiyel kredi
kullanıcılarının bilançolarının net değeri üzerinde
sahip olduğu doğrudan etkiye bağlı olarak çalışmaktadır.
Genişlemeci bir para politikası firmaların
net değerlerini arttırarak bilançolarını iyileştirecektir.
Yüksek bir net değer, firmanın kullandığı
krediyi geri ödememe durumunda katlanacağı maliyeti
artıracaktır. Yani, yüksek net değer firmaların
kullandıkları kredilerle riskli ve maceralı işlere
girişme eğilimini azaltacaktır. Para politikasının kredi kullananların net değerini
iki yoldan etkilemektedir. İlk olarak merkez
bankasının politika faizini düşürmesiyle faiz oranları
düşme eğilimine girecektir. Bu ortamda hisse
senetlerine olan talebin artması ve sonuçta hisse
senedi fiyatlarının yükselmesi beklenir. Hisse senedi
fiyatlarının neden yükseleceği bir sonraki alt bölümde
tartışılmaktadır. Yüksek hisse senedi fiyatları
ise şirketlerin net değerlerini arttırarak onların
bankalar nezdinde kredi itibarlarını yükseltecek
ve krediye erişimlerini kolaylaştıracaktır. İkinci etki şudur: Birçok şirket, stoklarını ve
üretim sürecinde karşılaştıkları maliyetlerini kısa
vadeli kredilerle finanse ederler. Faiz oranlarının
düşmesi ile bu şirketlerin kullandıkları kredilerin maliyetleri azalacak ve böylelikle finansal durumları
güçlenecektir. Faiz oranlarındaki düşme şirketlerin
müşterilerinin de kredi maliyetlerini azaltarak
daha fazla harcama yapmalarını sağlayacaktır. Faiz
maliyetleri azalan ve satışları artan firmanın karlılığı
artacaktır. Kredi itibarı hesaplanırken bir bankanın
ilk baktığı hususlardan biri, kredi kullanıcısının
kullanılmayı planladığı kredinin taksitlerinin
toplam gelirine oranıdır. Faiz hadlerinin düşmesiyle
bu oranın da değeri düşecektir ve kredi kullanımı
artacaktır.