CEVAP:

Pazarlama stratejisi açısından pazar bölümlendirme ve hedef pazar seçimi konularına iş ahlakı
açısından bazı eleştiriler yöneltilmektedir. Tüketicilerin sahip olduğu adil davranılma hakkının ihlal
edildiği öne sürülmektedir. Bu ihlal iki şekilde ortaya çıkabilir:

1. Savunmasızlık: Bazı hedef pazarlar çocuklar, yaşlılar, hastalar, geliri olmayanlar gibi
savunmasız görülen tüketicilerden oluşmaktadır ve pazarlamacılar bu savunmasızlığı haksız bir
biçimde kendi çıkarları için kullanabilmektedir. Tüketicilerin savunmasız olma nedenleri
aşağıdaki gibi sıralanabilir:
• Ürünlerin güvenli kullanımı ya da kullanım sonuçları konusunda eğitim ya da bilgi eksikliği
• Yaşlılık, hastalık vb. nedenlerle kolay aklı karışabilme ya da yönlendirilebilme
• Hastalık, yoksunluk vb. nedenlerle istisnai fiziksel ve duygusal gereksinim içinde olma
• Makul bir yaşam kalitesi sağlayacak bir gelire sahip olmama
• Bağımsız karar alabilecek yaşa erişmemiş olma

2. Dışlama: Belirli tüketici gruplarına ayrımcılık yapılabilmekte ve bu grupların kendilerine uygun
bir yaşam kalitesi sağlamak için gerekli olan ürünlere erişimi engellenebilmektedir. Pazarlama
stratejisine gelen eleştiriler hedef pazarda kimin yer aldığından ziyade kimin hedef pazarın
dışında kaldığına odaklanmaktadır. Dışlama çeşitli biçimlerde karşımıza çıkabilmektedir.
Bunlar;
• Erişimin engellenmesi: Uygun dağıtım kanallarının eksikliğinin kişilerin zorunlu mal ve
hizmetlere ulaşımını engellemesi
• Kısıtlayıcı şartlar: Ürün sunumundaki bazı kısıtlayıcı şartların, belirli grupların bu ürünleri satın
almasını engellemesi
• Yüksek fiyatlar: Fiyatın, makul bir yaşam standardı için yeterli miktarda satın alım yapabilecek
tüketiciler için oldukça yüksek olması
• Pazarlama faaliyetleri: İşletmelerin belirli grupları kasıtlı olarak hedef pazar ve satış
faaliyetlerinin dışında bırakması
• Kişilerin inançları: Kişilerin geçmiş deneyimleri ya da inançlarına dayanarak reddedileceklerini
düşünmeleri nedeniyle ürüne ulaşmayı denememeleri.