EĞİTİM PSİKOLOJİSİ Dersi BİREYİN GELİŞİMİ soru detayı:
SORU:
Piaget'nin bilişsel gelişim dönemlerinden duyusal motor dönem hakkında bilgi veriniz.
CEVAP:
Sıfır-iki yaş arasını kapsayan duyusal motor dönem bebeklerin dünyayı; görme, işitme, koklama, tatma ve dokunma yoluyla ya da refleksleri ve hareketleri aracılığıyla keşfettikleri dönemdir. Yeni doğan bebekler çeşitli reflekslere sahiptirler ve bu refleksler yoluyla çevrelerini tanımaya çalışırlar. Örneğin bebekler; emme refleksi gereği ağızlarına dokunan bir nesneyi emerler, yakalama refleksi gereği avuç içlerine dokunan bir nesneyi ise tutarlar. Bebekler bu dönemde nesne izleme, ses çıkarma ve sese yönelme gibi davranışlar da sergilerler. Bu dönemdeki davranışlar otomatik, tepkisel ve amaçsızdır.
Dördüncü ay ile yaklaşık sekizinci ay arasında bebekler çevrelerindeki nesnelerle etkileşime girmeye ve basit taklit davranışları sergilemeye başlarlar. Bu dönemdeki tekrarlar bebeklerin vücutları ile değil, nesnelerle gerçekleştirilen tekrarlardır. Bebekler bu dönemde sergiledikleri davranışları önceleri tesadüfi olarak gerçekleştirseler de zaman içindeki tekrarlar sonucu amaçlı olarak gerçekleştirmeye başlarlar.
8-12 ay arasında bebekler amaçlı davranışlar sergilerler. Sekizinci aydan itibaren kişi ya da nesne sürekliliği kazanılmaya başlar.
12-18 ay arasını kapsayan dönemde bebekler, aynı eylemleri tekrar ederek, amaçlı davranışlar sergileyerek ve basit problemler çözerek dünyayı tanımaya çalışırlar. Bu dönemde deneme-yanılma yoluyla problem çözme gelişir.
Duyusal motor döneminin sonlarına doğru bebekler sembolleri kullanmaya başlarlar, nesne ve olayların içsel temsillerini oluştururlar, daha ileri düzeyde problemler çözerler ve gecikmiş taklit yaparlar. Bu dönemde dilde ve kavramlarda önemli gelişmeler gözlenir. Bu dönemin sonunda semboller düşüncenin temelini oluşturmaktadır ve bu dönem düşünmenin başlangıcı olarak kabul edilir.