İKTİSADİ DÜŞÜNCELER TARİHİ Dersi Klasik Okul soru detayı:
SORU:
Piyasa ekonomisi modelinin başlıca özellikleri nelerdir?
CEVAP: Piyasa ekonomisi; rekabete dayalı, kâr amacını temel alan, özel mülkiyet, miras, girişim ve tercih yapma özgürlüğünün güvence altına alınmış olduğu ve devletin, fiyat oluşumuna minimum seviyede müdahale ettiği bir ekonomik sistem modelidir. Piyasa ekonomisinde devletin görevi, bireylerin piyasa ekonomisinin korunmasına ve düzgün işlemesine olan zararlı eylemlerini önlemektir. Bu yönüyle liberalizmin devlet anlayışı, "sınırlı ve sorumlu devlet yaklaşımı" olarak adlandırılır. Devlet; adalet, eğitim, sağlık, iç ve dış güvenlik gibi hizmetleri yüklenmeli, mal ve hizmet üretimini piyasa ekonomisine bırakmalıdır. Piyasa ekonomisinin işleyişinde rekabetin çok fonksiyonel bir yeri vardır. Rekabet olmaksızın piyasa ekonomisi yaşayamaz. Rekabet, daha yararlı üretim metotlarını daha az yararlı olanların yerine yerleştirir, yüksek verimle çalışanı az verimle çalışan rakibine karşı korur. Herkesin en iyi becerdiği işi yapmasını ve her üretim faktörünün en çok verimli olduğu yerde kullanılmasını, yani en etkin kaynak dağılımını sağlar.
Piyasa ekonomisi; rekabete dayalı, kâr amacını temel alan, özel mülkiyet, miras, girişim ve tercih yapma özgürlüğünün güvence altına alınmış olduğu ve devletin, fiyat oluşumuna minimum seviyede müdahale ettiği bir ekonomik sistem modelidir. Piyasa ekonomisinde devletin görevi, bireylerin piyasa ekonomisinin korunmasına ve düzgün işlemesine olan zararlı eylemlerini önlemektir. Bu yönüyle liberalizmin devlet anlayışı, "sınırlı ve sorumlu devlet yaklaşımı" olarak adlandırılır. Devlet; adalet, eğitim, sağlık, iç ve dış güvenlik gibi hizmetleri yüklenmeli, mal ve hizmet üretimini piyasa ekonomisine bırakmalıdır. Piyasa ekonomisinin işleyişinde rekabetin çok fonksiyonel bir yeri vardır. Rekabet olmaksızın piyasa ekonomisi yaşayamaz. Rekabet, daha yararlı üretim metotlarını daha az yararlı olanların yerine yerleştirir, yüksek verimle çalışanı az verimle çalışan rakibine karşı korur. Herkesin en iyi becerdiği işi yapmasını ve her üretim faktörünün en çok verimli olduğu yerde kullanılmasını, yani en etkin kaynak dağılımını sağlar.