CEVAP:

Planlamanın temel amaçları aşağıdaki gibi verilebilir: • İşletmenin amaçsız kalmasını engellemek, • İşletmenin misyonu ve vizyonu doğrultusunda doğru amaçlar edinmesini sağlamak, • Amaçlara kıt olduğu bilinen kaynakları etkili ve verimli bir şekilde kullanarak ulaşmak, • Gelecekte ortaya çıkacak olumsuz durumların yarattığı güçlüklere karşı hazırlıklı olmak, • Gelecekte ortaya çıkacak durumların fırsatlarından yararlanmaya hazırlıklı olmak. Planlamanın getirdiği birtakım faydalar varsa bu faydalardan yararlanmak planlamanın aynı zamanda amaçları olarak görülebilir. Planlamanın getirdiği diğer faydalar ya da bir nevi planlamanın diğer amaçları; meşruiyet sağlama, motivasyon sağlama, etkili ve verimli kaynak kullanımı, kararlar için rehberlik etme, eylemler için rehberlik etme ve performans ölçümü için rehberlik etme şeklinde sıralanabilir (Daft, 2010:160-161). • Meşruiyet sağlama: Stratejik planlama sürecinin başlangıç noktası olarak görülen misyon açıklaması hem işletme içine hem de dış çevresine işletmenin ne için var olduğu ile ilgili mesajlar göndermektedir. Bu yönü ile planlama örgütsel alanda bir meşruiyet kazanma aracı olarak görülebilir. Aynı zamanda açık ve anlaşılır bir misyon tanımı çalışanların işletmeye duydukları bağlılığı da olumlu yönde etkileyecektir. • Motivasyon sağlama: Gelecekteki belirsizliği azaltma, geleceğe ilişkin güven duyma insanoğlunun en önemli ihtiyaçları arasında gösterilmektedir. Planlar ve içindeki amaçlar çalışanların iş hayatındaki pek çok belirsizliği azaltır. Neyi, neden ve nasıl yapacaklarını önceden bilmeleri gelecekle ilgili kaygılarını azaltacak, kararlarının başarısını artıracaktır. Örneğin işin nasıl yapılacağını ve hangi kararların nasıl alınacağını gösteren Standart İşletim Prosedürleri (Standart Operating Procedures) havacılık çalışanlarının hatalarını azaltmaktadır. Planlama hatası azalıp performansı artan çalışanların kendilerine verdikleri değeri, özgüveni ve motivasyonu artırabilir. • Etkili ve verimli kaynak kullanımı: Önceden, yeterince zaman ayrılarak ve farklı değişkenler dikkate alınarak verilmiş kararlar, doğru kaynakların ilk kerede doğru bir şekilde ve yettiği kadar kullanılmasına olanak tanır. Oysa kaynak kullanımına ilişkin kararlar ihtiyaç doğduğu an verilirse hata olasılığı artar. Ayrıca ihtiyaç anında karar verme çabası, çok kıymetli olan zaman kaynağı akıp giderken, zamanı heba edebilir. Önceden yapılan planlama da zaman gerektirir, ancak planlı bir çaba gereksiz ve sonuçsuz zaman tüketimini azaltacaktır. • Kararlar için rehberlik etme: İşletmede gerek yöneticilerin gerekse çalışanların karar performansı işletmenin genel olarak başarısını etkileyecektir. Önceden alınmış kararlar topluluğu olan planlar ve belirlenmiş amaçlar daha sonraki kararlara rehber
lik edecektir. Örneğin bir plan türü olan ve daha önceden dikkatlice tasarlanmış politikalar emniyeti artırma çabasındaki orta düzey yöneticilerin ve çalışanların bu konudaki kararlarına doğru yön verecek ve emniyetin artırılmasını sağlayacak seçeneklerin tercih edilmesine yardımcı olacaktır. Ayrıca plan kapsamında belirlenen amaçların yöneticilerin birbiri ile çelişen kararlar almasını engelleyen bir işlevi vardır. • Eylemler için rehberlik etme: Planlar ve amaçlar gelecekteki kararlara dolayısıyla eylemlere de yön verir. Çalışanların dikkatini özellikli hedeflere, onlara ulaşmak için ne yapılması gerektiğine ve sonuç almaya yöneltir. Amaçsız, hedefsiz, neyi, neden ve nasıl yapacağını bilmeyen çalışanların harekete geçmesi daha güçtür. • Performans ölçümü için rehberlik etme: Planlar varılması istenen amaç ve hedefleri kapsadığı için plan ufkuna varıldığında işletmenin, ilgili birimin ya da yöneticinin ne kadar başarılı olduğunu ölçme olanağı sağlar. Amaçsız, amaca götürecek yolları kararlaştırmadan yola çıkanlar için her yol ya da amaç geçerlidir. Bu durumda başarıyı ölçmek, bundan sonuç çıkartmak ve geleceği tekrar planlamak mümkün olmayacaktır.