İLKÇAĞ FELSEFESİ Dersi Helenistik Felsefe: Yeni-Platonculuk (Dinî Dönem) soru detayı:

CEVAP:

Plotinus belirlediği varlık hiyerarşisine uygun olacak şekilde birbirinden farklı bilgi yolları öngörmektedir. Ona göre, cisimler dünyasını bilmenin yolu duyulardır. Ruhu bilmek insanın kendi özü vasıtasıyla mümkündür. İnsan ruhu varlık hiyerarşisinde merkezi öneme sahip evren ruhunun bir parçasıdır. Dolayısıyla onu bilmek insan açısından ancak kendi ruhu aracılığıyla mümkündür. Onun Tanrı’yı bilmesi ise, vecd yolu ile olmaktadır (Elmalı ve Özden, 2013, s. 227). Tanrı’yı evrendeki herhangi bir nesne gibi bilmek imkânsızdır. Çünkü Tanrı varlığın ötesindedir. O’nun hiçbir niteliği yoktur. Kendisi niteliksiz olmakla birlikte her şeye kaynaklık teşkil eden Bir’in klasik bilgi vasıtalarıyla bilinmesi bu bakımdan mümkün değildir. Onu, doğasına uygun düşecek şekilde, ancak mistik bir tecrübe vasıtasıyla bilmek mümkündür. Bilgi araçları da tıpkı varlık mertebeleri gibi belirli bir hiyerarşi içerisinde yükselmekte ve Tanrı hakkındaki bilgi ile sonlanmaktadır.