SİYASİ DÜŞÜNCELER TARİHİ Dersi ANTİK YUNAN:YURTTAŞ VE İKTİDAR soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

"polis" sözcüğünün farklı dillerdeki tanımlarıyla birlikte Antik Yunan'daki asıl anlamını açıklayınız.


CEVAP:

Polis sözcüğü “polis’e ait işler, güçler” anlamında politika sözcüğünün kaynağında yer alır. Ancak sözcük farklı dillerde farklı biçimlerde karşılanmıştır. Örneğin Latincede polis için site ya da civitas terimleri kullanılmaktadır. Türkçe’de ise polis için kent devleti ya da şehir devleti terimleri kullanılır. Yani polis yalnızca bir yerleşim birimini, bir coğrafya parçasını ifade etmemektedir. Polis apaçık bir siyasal varlıktır. Ancak polis’i tek başına devlet sözcüğüyle de karşılamamak gerekir. Çünkü bir siyasal örgütlenme biçimi olarak bizim modern anlamda kavradığımız devlet ile polis birbirleriyle ilişkili olsa da bir ve aynı şey değildir. Polis’in varlığı, orada yaşayan yurttaş için onu gerçek anlamda insan hâline getiren doğal ya da kutsal bir varlıktır. Öyle ki polis’i doğal ya da kutsal bir varlık olarak görmeyen, onu insan yapısı bir ürün gibi kabul eden düşünürler bile, polis’in varlığını insanın varlığından ayrı düşünmezler. Oysa biz bugün, bir devletin yurttaşı olsak da, kendi varlığımızı devletten ayrı düşünebiliyoruz ve devleti sorgulayabiliyoruz. O hâlde başlı başına siyasal bir kavram olarak polis’in anlaşılması, aynı zamanda siyasal düşüncenin temel kavramlarının anlaşılması için giriş mahiyetindedir. Bu merkezî önemi ve özgünlüğü nedeniyle, başka sözcüklerle karıştırılmasın diye bu kitapta polis sözcüğü, hep italik olarak yer alacaktır. Oysa polis sözcüğü polis’lerin tarih sahnesine çıktığı ilk dönemlerde yalnızca “yüksek kent” ya da “tepedeki kent”i ifade ederdi. Yüksek kent, kimi polis’lerde görülen, kentin tapınma merkezlerinin bulunduğu yerdi.