SORU: Post-fordist dönüşümü nasıl değerlendirilebilir?
CEVAP: Fordizmin krize girmesi ve bunun sonucunda post-fordist yapılanmaların ortaya çıkması sosyal bilimler literatüründe çok yönlü olarak tartışılmaktadır. Bu değişim ve dönüşümün boyutunun ne olduğu, ülke ekonomilerini ve insanları ne yönde etkilediği çeşitli teorik yaklaşımlar tarafından ele alınmaktadır. Bu tartışmaların kapsamı çok geniştir ve hepsini burada ele almak olanaksızdır. Bununla birlikte teorik yaklaşımların kısa bir değerlendirilmesi yapılacaktır. 1970’li yıllar ile birlikte kapitalizmin içine girdiği post-fordist dönüşümün çok boyutlu olduğunu ve bu dönüşüm boyutunun ve hızının ülkeden ülkeye farklılıklar gösterebildiğini gözden kaçırmamamız gerekir. İlgili literatüre bakıldığında üç farklı yaklaşımın ön plana çıktığı görülmektedir: • Bu teorik tartışmaların birinci grubu post-fordist dönüşümü olumlu bir süreç olarak ele almaktadır. Bunlara kısaca iyimser yaklaşımlar diyebiliriz. • Teorik tartışmaların ikinci grubu ise post-fordist dönüşümleri olumsuz bir süreç olarak ele almaktadır. Bu yaklaşımlara da kısaca kötümser yaklaşımlar diyebiliriz. • Tartışmalarda öne çıkan üçüncü bir grup ise böylesi bir dönüşümün olduğu fikrine hiç katılmayanlardan oluşmaktadır. Bu gruptakilere de kısaca eleştirelci-şüpheci yaklaşımlar diyebiliriz.
