YAŞLILARDA ÇATIŞMA VE STRES YÖNETİMİ II Dersi Yaşlı Yakınları ve Bakıcılarının İyi Oluşları ve İyi Oluşlarını Geliştirici Faktörler soru detayı:
SORU:
Psikolojik iyi oluş kavramını açıklayınız.
CEVAP:
Psikolojik iyi oluş ve öz-belirleme olmak üzere iki farklı yaklaşım çerçevesinde burada açıklanmıştır. Psikolojik İyi Oluş Yaklaşımı, olumlu psikolojik işlevsellik olarak nitelendirilen altı farklı psikolojik boyutla iyi oluşu tanımlamıştır: (1) diğerleri ile olumlu ilişkiler, (2) çevresel hâkimiyet, (3) kendini kabul, (4) özerklik, (5) kişisel gelişim ve büyüme, (6) yaşam amacı. Diğerleriyle olumlu ilişkiler, kişinin diğerleriyle sıcak ilişkiler geliştirmesi ve sürdürmesi, empati ve yakınlık kurabilmesi ve diğerlerinin mutluluğuyla ilgilenmesiyle ilgiliyken; çevresel hâkimiyet bireyin kendisini ve çevresini etkin bir şekilde yönetme yeteneğidir. Kendini kabul, bireyin kendisini ve yaşamını olumlu olarak değerlendirmesidir. Özerklik, kişinin sosyal çevresinde bireyselliğini elde etmek için kişisel özerklik araması, sosyal baskıya rağmen düşünce ve davranışlarını kendi standartlarına göre düzenleyebilmesidir. Yaşam amaçları, kişinin yaşamının anlamı ve yaşam amaçları olmasını; kişisel gelişim, kişinin kapasitesinin farkında olmasını, yeteneklerini geliştirme çabasını, yaşantılara açık olmasını içermektedir (Ry1989; Keyes, Shmotkin ve Ry, 2002).