CEVAP:

II. Abdülhamid isyandan sorumlu tutularak 27
Nisan’da tahttan indirilmiştir. Yerine geçirilmesi Meclis’te
oylanarak kabul edilen kardeşi Reşat, V. Mehmet tahta
çıkmıştır. 21 Ağustos 1909 tarihinde 1876 Kanun-i
Esasi’sinin 24 maddesi değiştirilmiş, yeni bazı maddeler
ilave edilmiştir. Bütün bu düzenlemelerde millet
egemenliğini temsil eden “hâkimiyet-i milliye” esası
sıklıkla vurgulanmış, yapılan değişikliklerde bu kaide
aranmıştır. Bu çerçevede 1876 Anayasası’nın padişahın
hak ve yetkilerinin sınırlandırılması, Meclisin etkinliğinin
artırılmasıyla, basın-yayın hakları hususlarında ilerlemeler
sağlayan adımlar atılabilmiştir. Değişikliklerle Padişah’ın,
tahta çıkışında Meclis-i Umumide Şer-I Şerif ve Kanun-i
Esasi hükümlerine uyacağına, vatan ve millete sadakat
edeceğine dair yemin etmesi şartı getirilmiştir. V. Mehmet
Reşat, Padişahlığı meclis tarafından onaylanan ve mecliste
yemin eden ilk padişah olmuştur. Anayasa’nın 113.
maddesinde Padişahın “hükûmetin emniyetini ihlal
ettikleri zabıtanın araştırması ile sabit olanları Osmanlı
ülkesinden ihraç ve sürgün” etme yetkisi kaldırılmıştır.
Ancak bu defa da gerek duyulursa sıkıyönetim ilan etme
yetkisi hükûmete bırakılmıştır. Esas itibarıyla II.
Meşrutiyet Dönemi’nde yapılan düzenlemelerin,
hâkimiyet hakkını halka vermede büyük adımlar teşkil
ettiğini ifade etmemiz gereklidir.