İKTİSADİ DÜŞÜNCELER TARİHİ Dersi Sosyalist Düşüncenin Doğuşu ve Marksizm soru detayı:
SORU:
Revizyonist Sosyalizm'cilerden Eduard Bernstein kimdir, açıklayınız.
CEVAP:
Marx’ın düşüncelerine kısmen katılmış, birtakım alanlarda ise Marx’ı şiddetle eleştirmiştir. Bu eleştiriler temelde üç noktaya odaklıdır: Birincisi, Bernstein, Marx’ın tarihsel diyalektik materyalizm görüşüne karşı çıkmıştır. Marx’ın tarihi ele alış biçimi ve çıkarımları ona göre eksiktir. İkinci olarak Marx’ın artık değer kavramı, kapitalist iktisadın gerçeklikleriyle uyumlu değildir. Son olaraksa
Bernstein, Marx’ın kapitalist sistemin çöküşü ile ilgili tezine karşı çıkmıştır. Sosyalizm, erişilmesi gereken bir şeydir ancak ona erişmek kapitalizmi
yıkmak yoluyla değil: kapitalizmi yaşatıp evrimsel olarak geliştirmekle mümkün olacaktır. Bernstein’a göre piyasalardaki yoğunlaşma aslında sermayedeki
merkezîleşmenin minimizasyonu olarak adlandırılmalıdır. Çünkü şirketler bünyesinde birleşen sermayeler aslında o şirketlere yatırım yapan pek çok küçük yatırımcının yatırımlarıyla oluşmaktadır.