CEVAP: Sahabe-i Kiram Dönemi görüş ayrılıklarının sebeplerini başlıca üç grupta toplamak mümkündür: • Kur’ân ve Sünnet nasları delalet açısından, her zaman aynı kesinliğe sahip değildir. Dil imkânları çerçevesinde farklı anlama ihtimalleri mevcuttur. Söz gelimi boşanmış hanımların iddet (bekleme) sürelerini düzenleyen ayette (Bakara 2/228) geçen kurû lafzı hem regl müddeti hem de temizlik müddeti olarak anlaşılmaya müsaittir. Nitekim bu meselede farklı sahabiler, farklı anlama biçimlerini tercih ederek değişik sonuçlara ulaşmıştır. • Sahabilerin sünnet konusundaki birikimi aynı seviyede değildi. Hz. Peygamber (sav)’in kiminin muttali olduğu uygulamaları hakkında kiminin bilgisi bulunmuyordu. Sünnetle ilgili diğer bir ihtilaf sebebi ise rivayetlerin Hz. Peygamber Efendimiz (sav)’e aidiyeti konusunda farklı kriterler benimsemeleriydi. Bu bağlamda Hz. Ali’nin (ö. 40/661) raviye yemin ettirdiği, Hz. Ömer (ra)’in ise raviden ilgili rivayeti Hz. Peygamber’den işittiğine dair ayrı bir delil getirmesini istediği nakledilmektedir. Eğer ravi itimat telkin etmiyorsa onun rivayetini dikkate almıyorlardı. Nitekim Hz. Ömer (ra) boşanmış hanımların iddet süresi içerisindeki nafaka ve barınma hakkı konusunda Fatıma b. Kays tarafından aktarılan rivayeti, ravisini güvenilir bulmadığı için reddetmiştir. • Her sahabinin zihin yapısının ve hukuki melekesinin farklı olması, ister istemez ictihadi konularda görüş ayrılığını da beraberinde getiriyordu. Bu hususta sosyal çevre farkı da etkili olmaktadır. Nitekim İbn Ömer’in Medine’de karşılaştığı problemler, ihtiyaçlar ve sosyal çevre, İbn Mesud’un Kûfe’de karşı karşıya olduklarıyla aynı değildi. Dini anlayış ve algılayış biçimlerindeki zihniyet farklılığı da sahabenin ictihad farklılıklarının temel nedenleri arasındadır.