TURKISH LANGUAGE II Dersi YAZILI ANLATIM TÜRLERİ VE UYGULAMALARI II : SANATSAL YAZILAR soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU: Sanat niteliği taşıyan yazıların özellikleri nelerdir?


CEVAP: Sanat niteliği taşıyan yazılarda tanımda olduğu gibi, bir düşüncenin veya duygunun anlatımında yaratma, yeniden oluşturma söz konusudur. Sanatsal yazılar kurguya dayalı yazılardır. Bu yönüyle sanatsal yazılarda gerçeğin olduğu gibi aktarımından çok, yazarın süzgecinden geçirilmiş, birleştirilmiş ve yeniden kurgulanmış, yeni bir gerçekliğin aktarımı söz konusudur. Bu gerçeklikte estetik değer, önemli bir ölçüttür. Yazıların türünün belirlenmesinde konudan çok, konunun ele alınış biçimi, yani dilin kullanımı başat değişkendir. Sanatsal yazılarda dilin kullanımı, düşünce yazılarındakinden farklıdır. Sanatsal yazılarda, düşünce yazılarında olduğu gibi okuru bilgilendirmek amacı olmadığı için sözcüklere gerçek anlamlarının ötesinde yeni anlamlar yüklenebilir. Sanatçı, söz sanatları ile sözcüklerin anlam sınırını genişletir ve onlara günlük dilin kullanımından farklı anlamlar kazandırır. Sanatsal yazılar nesnel yaşamın gerçeklerinden esinlenerek kurmaca bir dünyayı yansıtır ve insana, insan gerçeğni bir kurgu içinde sunarak özdeşim kurdurur. Sanatsal yazılarda, sanatçının iletisi ile okurun anladığı farklı olabilir. Bu farklılık, yanlışlık olarak değerlendirilmemelidir. Bu tür yazılarda ileti, yaşamla çok yönlü bağantıları olan, okurun kendine göre yorumlayacağı çok anlamlı bir çağrışımdır. Bu yönüyle okurun donanımlı olmasını, yazınsal sanatları anlamlandırabilmesini gerektirir. Özdemir (2000: 103) bu durumu şöyle ifade eder: Yazınsal metinleri okurken, okur olarak yapacağımız bir iş de söylenenlerden söylenmemiş olanı çıkarmaktır. Bu bağlamda, sanatsal yazıların tanımlanmasındaki çeşitlilik aslında bu tür yazıların öznelliği ile açıklanabilir. Sanatsal yazılar, edebî, yazınsal metinler veya kurmaca, kurgusal metinler olarak da ifade edilmektedir. Sanatsal yazılar, zaman zaman birbirlerinin anlatım tekniklerinden yararlansa da şiir ve düz yazı olmak üzere iki ana türde yazılabilir. şiir dışında düz yazı ile yazılan sanat yazılarının en belirginleri olarak öykü, roman, tiyatro türleri örnek olarak verilebilir. Bir şiir, bir öykü, bir roman ya da tiyatro eseri kendi iç yapısına göre farklılıklar barındırmakla birlikte sanatsal yazıların birbirlerinden etkilendikleri de bir gerçektir. Sözgelimi epik tiyatro gücünü düz yazıdan alır, buna karşılık bazı öykülerde zaman zaman şiirsel özellikler göze çarpar. Bu ünitede türlerin birbirinden kesin çizgilerle ayrılamayacağı anlayışı benimsenerek sanatsal yazı türlerinden şiir, öykü, roman ve tiyatro genel özellikleriyle betimlenip bu türlere örnek olabilecek metinlere yer verilmiştir. Özellikle düz yazıyla kaleme alınan sanatsal yazılarda, yoğun olarak betimleyici ve öyküleyici anlatım biçiminden yararlanılır.