CEVAP:

Örgütün kuruluş sürecinde biri genel bir de özel ve hızlandırıcı iki etkenin rol oynadığı söylenebilir. Ge- nel etken olarak karşımıza dünya ve özellikle de bölge politikasında yaşanan gelişmeler çıkmakta. Şöyle ki, bir önceki bölümde ele alınan Arap Birliği’nin 1945’te, İsrail’in de 1948’de kurulması Ortadoğu siyasetini derinden etkiledi. Mısır önderliğinde kurulan Arap Birliği, özellikle Bağlantısızlar Hareketi’nin de liderlerinden olan Nasır döneminden itibaren Ortadoğu’da seküler/sosyalist ve pan-Arabist politikaların ön pla- na çıkmasına neden oldu. Buysa, diğer boyutları bir yana, bölgede Filistin sorunu konusunda yürütü- lecek mücadelenin merkezinin neresi olacağı ve bu mücadelenin hangi temelde yürütüleceği tartışmala- rını da başlattı. Yanıtı seküler Arap milliyetçiliğinde arayanların Mısır merkezli Arap Birliği üzerinden ve kısmen Sovyetler Birliği’ne yakın olarak yürüttü- ğü politikalara alternatif olma arayışı zamanla daha belirgin olmaya başladı. 1958’de Mısır’la Suriye’nin “Birleşik Arap Cumhuriyeti” adı altında birleşti- rilmesi girişiminin başarısız olsa da, bu kez Baas Partisi’nin Irak ve Suriye’de güç kazanmasıyla böl- gede Sovyetler Birliği’nin etkisinin arttığı yönünde düşünceler de artmaya başladı. Tüm bunlar, İsrail- Filistin sorunun dini boyutları da olduğu ve hatta mücadelenin ve daha da önemlisi Ortadoğu devlet- leri arasında İsrail karşıtı birliğin zemininin din ol- ması gerektiği düşüncesini başını Suudi Arabistan’ın çektiği devletler arasında ön plana çıkardı.

İşte bu ortamda 21 Ağustos 1969’da Mescid-i Aksa’nın kundaklandığı haberi geldi. Her ne ka- dar eylemi Avustralyalı fanatik Hristiyan Denis Ruhan’ın “İsa Mesih’in gelmesini hızlandırmak için” yaptığı sonradan anlaşılsa (ve hatta mahke- mece “akıl hastası” bulunsa) da, nihayetinde Müs- lümanlar için kutsal olan mekânın yakılması büyük tepki çekmiş ve Ürdün, Fas ve Suudi Arabistan ta- rafından Rabat’ta acil bir toplantı yapılması talep edilmiştir. İsrail’in işgal ettiği topraklardan derhal çekilmesinin talep edildiği toplantıda ayrıca bir “daimi sekreterlik” kurularak toplantıların yıllık olarak tekrarlanması kararı da alındı. Örgütlen- me yolunda atılan bu adım yıllık konferanslarda ilerletilmiş, 1971’deki Karaçi toplantısında şekil- lendirilen İslam Konferansı Örgütü kurucu metni 1972’deki Cidde toplantısında da kabul edilmiştir.