OSMANLI MUTFAĞI Dersi Saray Mutfağı soru detayı:
SORU:
Saray iâşesinin finansı nasıl sağlanmaktadır ve
harcamaları nasıldır?
CEVAP:
Sarayın iâşesi için gerekli para, merkezî
hazineden doğrudan alınan nakitler ile merkezî hazineye
bağlı diğer gelir kaynaklarından karşılanmaktaydı.
Merkezî hazineye bağlı gelir kaynakları arasında,
mukataalar ile avârız ve cizye üniteleri yer almıştır.
İstanbul ve yakın çevresinden yapılan alımlarda genellikle
hazineden sağlanan nakitler kullanılırken, taşradan tedarik
edilen mallar için mukataa, avârız ve cizye gelirleri tercih
edilmiştir. Elde edilen gelirler, temel olarak mal alımları
ve hizmet ödemeleri için harcanmıştır. Alınan mallar
içinde, gıda maddeleriyle birlikte bunların konulacağı
kaplar ve iâşe sürecinde gerekli diğer malzemeler yer
almıştır. Hizmet ödemeleri ise anılan süreç içinde hizmet
sunan kimselere ödenen ücretlerden, ağırlıklı olarak da
nakliye ücretlerinden oluşmuştur. Büyük kısmı mal
alımları için kullanılan iâşe giderleri, 15. yüzyıl sonunda
1.000.000 akçe dolaylarında iken, 16. yüzyıl sonunda
13.000.000 akçeyi bulmuş ve nihayet 17. yüzyılın ilk
yarısında 23.000.000 ile 31.000.000 akçe arasında
değişmiştir.