ELEŞTİRİ TARİHİ Dersi ARA NESİLDE VE SERVET-İ FÜNÛN'DA ELEŞTİRİ soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU: Servet-i Fünûn’da estetik, güzellik ve edebiyat kavramlarını açıklayınız?


CEVAP: Servet-i Fünûncular estetik ve sanat üzerinde oldukça ayrıntılı bir şekilde durmuşlardır. Özellikle Hüseyin Cahit estetik ve sanat konusunda Servet-i Fünûn dergisinde en çok yazı yazan isimlerden birisidir. Hüseyin Cahit, yine aynı yazılarında estetiğin yanı sıra güzellik kavramı üzerinde de durmuştur. Yazar önce güzelliğin tarih boyunca ne anlama geldiği sorusunun cevabını araştırmıştır. Bazıları güzelliği hoş kelimesiyle karşılamışlardır. Hüseyin Cahit güzelliğin hoş kavramıyla ifade edilmesinin doğru olmadığı düşüncesindedir. Servet-i Fünûn sanatçıları, güzelliğe ve estetiğe bakışta olduğu gibi edebiyatta da sanata yönelik faydacı yaklaşımları benimsemezler. Servet-i Fünûncular edebiyatta estetik bir gaye ararlar. Servet-i Fünûncuların Bilge Ercilasun’dan özetle verdiğimiz güzellik anlayışları felsefî ve estetik bakımdan Kantçı bir anlayıştır. Kısaca ifade etmek gerekirse Hüseyin Cahit’in güzelliğe yönelik yaklaşımıyla Kant’ın yaklaşımı birbirine benzemektedir. Servet-i Fünûncuların estetiğe ve güzelliğe bakışta Kant ile fikir birliği içinde olmaları dikkati çekmektedir. Kısaca Servet-i Fünûncular estetiğe, güzelliğe ve edebiyata bakışı Tanzimat’ın birinci dönem sanatçıları olan Namık Kemal-fiinasi-Ziya Paşa mektebinin sanata ve güzelliğe bakışıyla tamamen zıttır. Tanzimat aydınları sanata ve güzelliğe faydacı bir bakış açısından yaklaşırken, Servet-i Fünûn sanatçıları en azından kuramsal düzeyde güzelliğe yönelik faydacı bakışı kabul etmezler. Estetik düzlemde ortaya çı- kan bu fark aynı zamanda Tanzimat edebiyatı ile Servet-i Fünûn edebiyatı arasındaki temel farktır.