SORU: Ses değişmelerini oluşturun diğer etken nedir?
CEVAP: Ses değişmelerinin bir bölümü eklenmeyle ilgili değildir. Bunlar sözcüğün başta Eski Türkçe olmak üzere, bilinen eski biçimleriyle günümüzde kullanılan biçimlerinin karşılaştırılması sonucunda belirlenebilirler. Örnek olarak ot sözcüğünde bulunan Ana Türkçedeki uzun ünlü günümüzde kısalmış, ancak geride sondaki ötümsüz ünsüzün ötümlüleşmesiyle bir iz bırakmıştır: od. Yine Arapça aslında ikinci hecesi uzun olan hayat sözcüğü tek başına iken veya ünsüzlerden önce kısalmış ve sözcük hayat biçimini almışken sözcüğe ünlüyle başlayan bir ek getirildiğinde ünlü yeniden uzamaktadır: hayatım. Ana Türkçe yat ise ilgi çekici bir başka örnektir. Bu sözcüğün uzun ünlüsü yad el birleşiğinde korunurken aynı sözcükten türemiş olan yad-ırga- örneğinde kısalmıştır.
