TÜRKİYE'DE DEMOKRASİ VE PARLEMENTO TARİHİ Dersi CUMHURİYET YÖNETİMİNE GEÇİŞ VE CUMHURİYETİN PEKİŞTİRİLMESİ soru detayı:
SORU:
Şeyh Sait Ayaklanmasının nedenleri nelerdir ve ayaklanmanın önlenmesi için nasıl kararlar alınmıştır?
CEVAP:
Ayaklanmanın tek bir nedeni yoktu. Başbakan Fethi Okyar’ın açıklamalarına göre ayaklanmanın nedeni “şeriat, halifelik ve saltanat propagandası altında Kürtçülük” amacına yönelikti. Bağımsız ya da özerk bir Kürdistan amacı güden ayaklanma, aynı zamanda Cumhuriyet düzenine karşıydı; saltanat ve halifelik düzenini canlandırmayı hedeflemişti. Hatta başarıya ulaşıldığında Abdülhamid’in ya da son Halife Abdülmecit’in oğullarından birinin saltanata geçirilmesi de düşünülmüştü. Meclisin onayı ile bölgede bir ay süre ile sıkıyönetim ilan edildi. Ardından da ceza yasasında değişiklik yapıldı. Bu değişiklikle; dini siyasal amaçlarına alet ederek dernek kurma yasaklandı, bu tür dernek kuranlarla ona üye olanlar vatan haini kapsamına alındı. Ayrıca, dini ya dinin kutsal kavramlarını öne sürerek devletin şeklini değiştirmek, devletin güvenini bozmak, halk arasına bozgunculuk ve ayrımcılık sokmak da vatana ihanet olarak değerlendirildi.Değişiklikler muhalefetin de tam desteğini alarak yürürlüğe girdi.