METAFİZİK Dersi TÜMELLERE İLİŞKİN KAVRAMCI VE ADCI KURAMLAR soru detayı:

CEVAP:

Sıkı adcılığın eleştirisi: Sıkı adcılığın temel savı, indirgenemez özne-yüklem önermelerinin bulunmadığıdır. Ancak Ünite 2’de “Çalışkanlık bir erdemdir” gibi öznesi soyut tekil terim olan (ve dolayısıyla) temel olmayan özne-yüklem önermelerinin salt somut nesnelerden söz eden temel önermelere dönüştürme çabasının başarısız olduğunu görmüştük. Bu ise bazı indirgenemez önermelerin bulunduğu anlamına gelir. Bu dönüştürmelerin başarısız olduğunu pekiştirmek için bu kez

(1) Kırmızı bir renktir

özne-yüklem önermesini ele alalım. Sıkı adcı (1) önermesini
(2) Tüm kırmızı şeyler rengi olan şeylerdir

önermesine dönüştürecektir. Burada (1) önermesinin, (2) önermesini mantıksal olarak içerdiği açıktır; yani (1) doğru ise, (2) de mutlaka doğrudur. Ancak dönüştürmenin başarılı olması için (1) ve (2)’nin eşdeğer olması gerekir. Bu nedenle sıkı adcı, bu eşdeğerliği göstermek için, (2)’nin (1)’i mantıksal olarak içerdiğini de göstermek durumundadır. Bunun yürümediği şöyle ortaya konulmuştur. Doğru olan

(3) Tüm kırmızı şeyler uzanımı olan şeylerdir

önermesini ele alalım. O zaman, tam eşitlik (tam benzerlik, muadillik) gereği,(1) önermesi, (2) önermesini mantıksal olarak içeriyorsa, (3) önermesinin de

(4) Kırmızı (ya da Kırmızılık) bir uzanımdır

önermesini mantıksal olarak içermesi beklenir. Ancak (3), (4)’ü mantıksal olarak içermez. Çünkü (3) doğru iken, (4) yanlıştır. Bu nedenle (2), (1)’in bir dönüştürmesi sayılamaz. (Bkz. Armstrong, 1978, s. 60 - 61.)