TANZİMAT DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI I Dersi Tanzimat Birinci Kuşak Tiyatro soru detayı:
SORU:
Şinasi'nin Şair Evlenmesi adlı eserinin temel özelliklerini açıklayınız?
CEVAP:
ancak bir perde olarak yayımlanır. Tercüman-ı Ahvâl’in ilk sayısında “cümle-i âsar-ı mevcudesinden olan (mevcut eserlerin hepsinden) eğlenceli mensur bir komedya oyununun neşrine gelecek haftanın tefrikasında başlanılması tasmim olunduğu (kararlaştırıldığı)” ifadeleriyle Şair Evlenmesi’nin duyurusu yapılır ve gazetenin 2-5 sayılarında Şinasi’nin eseri yayımlanır. Tefrikanın başında “Meclis-i Maarif azasından İzzetlu Şinasi Efendi’nin eseri (icad-ı tab’ı) dır” ifadesinden sonra eserde kullanılan noktalama işaretleri tanıtılır. Tefrikalardan sonra aynı yıl (1277/1860) içerisinde Şair Evlenmesi, Tercüman-ı Ahvâl basımhanesinde kitap olarak yayımlanır.
Komedi türünde yazılan eserde görücü usulü evliliğin sakıncaları ironik ve mizahi bir üslupla ele alınır. Sağlam bir yuva kurabilmek için evlenecek kadınla erkeğin birbirlerini bilip tanımaları, haklarında fikir sahibi olmaları gerektiğini savunan eser, 1858-1859 Türkiyesi için çok ileri bir fikirdir. Basit bir komedi olan eserin iki önemli özelliği bulunmaktadır. Zira Şair Evlenmesi, yeni bir realizmin kapısını açmış, bu kapı açılırken de mahallî unsurlardan faydalanılmıştır. Şinasi’nin yenilikçi bakış açısının bu tiyatro eserine her bakımdan yansıdığı görülür. Özellikle Tanzimat edebiyatının esasını oluşturan kaygıların başında yer alan sade bir dil anlayışı bu eserde de kendini gösterir. Bu nedenle eserde kişiler hem halk diliyle sade bir biçimde hem de yöresel ağız özellikleriyle konuşturulur.