HUKUK SOSYOLOJİSİ Dersi Uyma Davranışı soru detayı:
SORU:
Solomon Asch, grubun, bireyin karar alma davranışı üzerine etkisine dair bugün hala adından söz ettiren psiko-sosyal bir deney yapmıştır, bu deneyi açıklayınız.
CEVAP:
Solomon Asch, grubun, bireyin karar alma davranışı üzerine etkisine dair bugün hala adından söz ettiren psiko-sosyal bir deney yapmıştır. Bu deneyde bir kişi, grubun diğer tüm üyeleriyle radikal bir çatışma ilişkisine konulmuş ve bu durumun, onun üzerinde yarattığı etki niceliksel olarak ölçülmüştür.
Asch’in deneyinde gruplar, sekiz kişiden oluşmaktadır. Bu gruplardan, belirli bir çizginin (x) uzunluğunu eşit olmayan (a, b ve c) üç çizgiden biri ile eşleştirmesi istenmiştir. Grup üyeleri kararlarını kamuya açıklamıştır. Bu monoton “test”in
ortasında gruptan sadece bir kişi kendisini aniden tüm grup üyeleriyle çelişkili bir durumda bulmuş ve bu çelişki deney süresince tekrarlanmıştır.
Söz konusu gruplardaki tüm üyeler, gerçek denek haricinde, deneyden haberdardır. Onlardan çizginin uzunluğu, apaçık sadece üç çizgiden biriyle örtüşmesine rağmen yanlış cevabı oy birliğiyle vermeleri istenmiştir. Denekler ise, kendilerinden önce oy birliğiyle verilen yanlış cevap karşısında azınlık konumda kalmıştır. Deneyin sonunda durumdan habersiz deneklerin %32si, yanlış olduğunu bildikleri halde çoğunluğun kararına uygun cevabı vermiştir.
Denekler, gerçeği yakalamak için birbirlerinin yardımına ihtiyaç duymamaktadır, zira gerçek apaçık ortadadır. Fakat deneklerin üçte biri çoğunluğun oluşturduğu grup normuna, çoğunluğa katılmaya dair güçlü bir eğilim hissettikleri için
karşı çıkmamayı tercih etmiştir (Asch, 1951, s. 226-229).