KALEM MEVZUATI Dersi Ceza Yargılamasında Yazı İşleri ve Uygulama soru detayı:
SORU:
Soruşturma aşamasında ifade alma nasıl gerçekleştirilir?
CEVAP:
İfade Alma, şüphelinin kolluk görevlileri veya Cumhuriyet Savcısı tarafından soruşturma konusu suçla ilgili olarak dinlenmesidir. Şüphelinin ifadesinin alınmasında öncelikle şüpheli veya sanığın kimliği saptanır. Şüpheli kimliğine ilişkin soruları doğru olarak cevaplandırmakla yükümlüdür. Kendisine yüklenen suç anlatılarak, müdâfi seçme hakkının bulunduğu ve onun hukukî yardımından yararlanabileceği, müdâfiin ifade veya sorgusunda hazır bulunabileceği, kendisine bildirilir. Müdâfi seçecek durumda olmadığı ve bir müdâfi yardımından faydalanmak istediği takdirde, kendisine baro tarafından bir müdâfi görevlendirilir. Zorunlu müdafilik kapsamındaki suçlarda doğrudan kendisine bir müdafi atanmaktadır. Yakalanan kişinin yakınlarından istediğine yakalandığı derhâl bildirilir. Yüklenen suç hakkında açıklamada bulunmamasının (susma hakkı) kanunî hakkı olduğu söylenir. Müdâfi hazır bulunmaksızın kollukça alınan ifade, hâkim veya mahkeme huzurunda şüpheli veya sanık tarafından doğrulanmadıkça hükme esas alınamaz. İfade verenin veya sorguya çekilenin kişisel ve ekonomik durumu hakkında bilgi alınır. İfade ve sorgu işlemlerinin kaydında, teknik imkânlardan yararlanılır. İfade veya sorgu bir tutanağa bağlanır. Bu tutanakta aşağıda belirtilen hususlar yer alır:
- İfade alma veya sorguya çekme işleminin yapıldığı yer ve tarih.
- İfade alma veya sorguya çekme sırasında hazır bulunan kişilerin isim ve sıfatları ile ifade veren veya sorguya çekilen kişinin açık kimliği.
- İfade almanın veya sorgunun yapılmasında yukarıdaki işlemlerin yerine getirilip getirilmediği, bu işlemler yerine getirilmemiş ise nedenleri.
- Tutanak içeriğinin ifade veren veya sorguya çekilen ile hazır olan Müdâfi tarafından okunduğu ve imzalarının alındığı.
- İmzadan çekinme hâlinde bunun nedenleri belirtilir.
İfade işlemi tamamlandıktan sonra deliller toplanır. Şüphelinin sadece aleyhine değil lehine deliller de toplanmaktadır. Delillerin toplanması aşaması da sona erince cumhuriyet savcısı kamu davası açıp açmama konusunda bir karar vermektedir.