CEVAP:

Dökmen (2006), sözsüz iletişimi dört gruba ayırarak açıklamaktadır:

1. Yüz ve beden: Yüz ifadesi, el ve vücut hareketleri, vücudun duruşu ve göz teması, iletişimin söz dışı boyutunun kodlarıdır. Yüz ve beden ifadeleri, niyet edilerek ya da niyet edilmeden yapılır. İnsanlar, niyet edilen ifadeler yoluyla birbirlerine birtakım anlamları iletirler. Başı evet ya da hayır anlamında sallamak, kaşları kaldırmak yoluyla katılmadığını ifade etmek, dudakları büzmek yoluyla “belki” demek, ya da omuzları kaldırarak umursamazlığı kodlamak niyetli ifadelerken, niyet edilmemiş olan yüz ya da bedenin ifadeleri çoğunlukla iç dünyanın yansıması biçiminde ortaya çıkmaktadır.

2. Temas: Günlük yaşamda çeşitli mesajlar, temas yoluyla aktarılmaktadır. Birinin elini öpüp başa koymak, karşı tarafa saygı ve büyüklük atfedildiği anlamını ortaya çıkarır. Tokalaşma sırasında temasın düzeyi ve şekli de anlamların aktarımında mesajları karşı tarafa iletmektedir. Dostluk ve samimiyet gösterme amaçlı olarak karşıdaki kişinin koluna ve omuzuna dokunmak da bu türden ilişki kod- lama tipidir.

3. Mekân kullanımı: İnsanlar, kendi çevrelerinde oluşturdukları boş mekanlar yoluyla da iletişimde anlam yaratmaktadırlar. Diğerleriyle konulan mesafe, ilişkiye ilişkin ipuçlarını da taşımaktadır. Bireyler, sevdikleri ve yakın hissettikleri kişileri kendilerine daha yakına çekme çabası içindeyken; daha az sevilenleri uzaklaştırma yönünde tavır sergilemektedirler.

4. Araçlar: Bireylerarası iletişimde iletiyi aktarma amacı taşıyan yöntemlerden bir diğeri ise takı ve aksesuar kullanımını ifade eden birtakım araçlardır. Rozetler, takılar ve kişiliği aktarma amacı taşıyan bazı diğer aksesuarlar iletişimin söz dışı boyutuna ilişkindir. Ayrıca sürülen kokular da anlam yaratmada etkilidir.