SORU: Spinoza’nın bireysel özgürlükler ve sınırları ile ilgili düşünceleri nelerdir?
CEVAP: Her yurttaş aklını kullanma, hiç bir sınır olmadan düşünme ve görüşlerini ifade etme özgürlüğüne bir doğal hak olarak sahiptir. Düşünmenin ve öğretmenin ötesine geçildiği anda ifade özgürlüğünün sınırları da ortaya çıkar. İfade özgürlüğünün sınırları, devletin varlığının tehlikeye girdiği yerde başlamaktadır. Teoloji ile felsefe arasında hiçbir ilişkinin bulunmadığını savunan Spinoza’ya göre boş inançlarla, önyargılarla, hurafelerle, mucizelerle beslenen, bağnazlık içine düşmüş ve akıllarını kullanamayacak hâle gelmiş kitlelerin, din maskesi takınarak körü körüne eğdirilmesi çok kolaydır.