ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILAP TARİHİ II Dersi TÜRKİYE CUMHURİYETİ'NDE TEMEL POLİTİKALARIN ORTAYA ÇIKIŞI (1923-1938 DÖNEMİ) soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU: Sümerbank ve Etibank’ın kuruluşları nasıl gerçekleşmiştir?


CEVAP: 1933’te kurulan Sümerbank, Atatürk’ün köşe taşlarını koyduğu Devletçilik in temel ögesi ve sürükleyici kurumu olmuştur. Bugünkü anlamda bir ‘kalkınma bankası’ gibi kurulan ve çalışan Sümerbank, çağını aşan Türkiye’ye özgü bir banka modeliydi. Tamamı kamuya ait 20 milyon sermayeyle faaliyete geçen banka, 4 sınai işletme, bir satış mağazası ve iki banka şubesi devralmıştı. Sümerbank’ın kaynak kullanımında ve faaliyetlerinde öncellikleri nasıl belirleyeceği kuruluş yasasında açıklanmıştı. Örneğin ham maddesi ülke içinden sağlanacak sınai yatırım projelerine bankanın öncelik vermesi öngörülmüştü. Birinci Beş Yıllık Sanayi Planı (1934-1938) uygulamaya konulduktan sonra Devletçiliğin temel kurum ve kuruluşlarının tamamlanmasına devam edilmişti. Özellikle enerji ve madencilik konusundaki araştırmaları ve işletmeleri denetim altına almak ve bir merkezden yönetmek için 1935 yılında 20 milyon sermayeyle Etibank kuruldu. Yabancı sermayenin elinde bulunan Ergani- Murgul bakır ve Divriği demir işletmeleri Etibank tarafından satın alındı. Ardından Ereğli Kömür işletmeleri de bankaya devredildi.