TANITIM VE PAZARLAMA Dersi TÜKETİM KÜLTÜRÜ VE REKLAMCILIK soru detayı:
SORU:
Tüketim kültürünün yaşandığı toplumlarda reklamlar önceki dönemlerdeki reklamlardan nasıl farklılaşmıştır?
CEVAP:
Tüketim kültürünün ortaya çıkışından önce reklamcılıkta, ürünün tanıtılması esastır. Özellikle yiyecek, kişisel bakım ve evle ilgili yeni ürünlerin nasıl kullanılacağı bilinmediğinden, ürün özellikleri ve bireylerin istekleri arasında doğal bir ilişki olduğu kabul edilmemektedir. Reklamlarda gittikçe artan markalı ürünlerin gündelik yaşamın içine yerleştirilerek kullanım nedenlerinin detaylı bir şekilde anlatıldığı ‘nedensellik’ yöntemi geçerliydi. Dolayısıyla reklamlar bu dönemde eğitimsel bir işlev üstlenmiştir. Basılı medyada ürünün tüm niteliklerinin, işlevlerinin ve fiyatının anlatıldığı bu reklamlarda, tüketici rasyonel bir karar verici olarak düşünülmüştür. Yazılı metin reklam metninin esas kısmını oluşturur. Daha sonraları gazete ve dergilerde ürünün niteliklerine dair tartışmaların yapıldığı illüstrasyonlar, fotoğraflar ve görsel düzenekler kullanılmaya başlanmıştır. Bu dönemdeki reklam söylemi, mantıklı bir söylemdir; duyguya yer yoktur, bilgilendirme ve akılcılık esastır. Tüketim kültürünün dünyaya yayılmasıyla birlikte reklamcılıkta ‘yaşam tarzı formatı’ olarak adlandırılan yeni bir dönem başlamıştır. 1965’li yıllardan günümüze dek geçen zamanda reklam metinlerinde yaşam tarzına yönelik sunumların ağırlıkta olduğu görülmektedir. Reklamlarda belirli bir ürünle belirli bir yaşam tarzı arasında bağlantı kurulur. Örneğin son yıllarda inşaat firmalarının yaptıkları konut reklamlarında ‘yaşam tarzı reklam’ anlayışından yararlanılmaktadır. Konut reklamlarında konutun özellikleri sıralanırken bu evlere sahip olan bireylerin farklı bir yaşama adım atacakları mesajı verilmektedir. 24 saat güvenliğin olduğu, spor ve eğlenceye yönelik sosyal tesislerin yer aldığı, alışveriş imkânının olduğu, eşsiz bir manzaraya sahip, konforlu bu konutlara sahip olan bir bireyin, site tipindeki böylesi bir konutta ayrıcalıklı bir yaşama ulaşacağı vurgulanmaktadır.