CEVAP:

Tüketim toplumu, tüketim kültürünün genel olarak toplumun bireylerinin çoğunda egemen olduğu toplumu ifade etmektedir. Tüketim kültürü modernleşmekte olan toplumların belli üst kesimlerinde egemen olsa da toplumun genelinde bu kültür tarzı pek görülmeyeceği için, bu toplumlarda tüketim kültürü var olsa da bu toplumlar tüketim toplumu olarak adlandırılamaz. Bu nedenle tüketim kültürünün sınırlı nimetlerinden faydalanan toplumlar için ‘tüketici toplumları’ demek daha yerindedir. Tüketici toplumları üretici olmaktan çok tüketicidirler. Bu toplumların gelirleri ve harcamaları arasında gelir aleyhine dengesizlik bulun- maktadır. Tüketici toplumları yerli/geleneksel tüketim tarzıyla modern sonrası tüketim tarzı arasında sıkışmış ve bir adaptasyon süreci yaşamak durumunda olan toplumlardır. Tüketim toplumlarında toplumun üst sınıfıyla birlikte orta sınıfı hatta alt sınıfı yeni tüketim tarzlarını yerine getirirken, tüketici toplumlarda gelir gider dengesinin olduğu üst sınıf dışında kalan orta sınıf bile yeni tüketim tarzına katılma konusunda çoğu zaman zorlanır. Tüketici toplumlarda orta ve alt sınıflarda tüketim mallarına karşı istek olmasına rağmen bunu gerçekleştirme gücü olmamaları ciddi huzursuzluklara neden olur. Tüketim kültürü bağlamında tüketim ve tüketici toplumları dışında kalan üçüncü toplum türü ise, ‘kanaatkâr toplumlar’ dır. Kanaatkâr toplumlar yeni tüketim alışkanlıkları karşısında umursamazca davranan hatta yeni tüketim kültüründen bihaber olan toplumlardır. Kendi hallerinde yaşarlar ve geleneksel tüketim alışkanlıklarının çizdiği rotada devam ederler. Tüketici toplumlarına nazaran gelirine göre tüketim talebinde bulunan, daha tatminkâr toplumlardır. Kanaatkâr toplumlar merkeziyetçi, siyasal ve ekonomik sistemle yönetilirler. Bazen kapitalist ekonomi karşısında alternatifler üretmeye çalışırlar. En basit tüketimin olduğu kanaatkâr toplumlardan tüketimin doruklarını yaşayan tüketim toplumlarına doğru ilerleme ancak tüketim kültürüyle gerçekleşmektedir. Çünkü tüketim kültürü tüketim toplumunun kaynağı ya da sebebidir.