TÜRKİYE'DE DEMOKRASİ VE PARLEMENTO TARİHİ Dersi CUMHURİYET YÖNETİMİNE GEÇİŞ VE CUMHURİYETİN PEKİŞTİRİLMESİ soru detayı:

CEVAP:

İlk ilkesinde; “Egemenlik kayıtsız ve şartsız
milletindir. Halkın kendi kendisini idare etmesi esastır.
Milletin gerçek ve tek mümessili Türkiye Büyük Millet
Meclisidir. Türkiye Büyük Millet Meclisi dışında hiçbir
fert, hiçbir kuvvet ve hiçbir makam millet mukadderatına
hakim olamaz” denilerek Cumhuriyetçilik vurgulandı.
İkinci ilkede; “Saltanatın kaldırılmasına ve milli
egemenliğin asla bölünmez ve vazgeçilmez surette Türk
milletinin gerçek ve tek mümessili olan Türkiye Büyük
Millet Meclisi’nin manevi şahsiyetinde toplanmış
bulunduğuna dair 1 Kasım 1922 tarihinde Türkiye Büyük
Millet Meclisi’nde oy birliği ile alınan karar hiçbir surette
değiştirilemez prensiptir” denilerek cumhuriyet idaresi
pekiştirildi. 3 ve 4. İlkelerde; çağdaş devletin temel görevi
olan asayiş ve güvenlik sorunlarının ciddiyetle el
alınacağı, adaletin hızla yerine getirilmesi için yasaların
ulusun gereksinimlerine ve çağın gereklerine göre yeniden
yapılandırılacağı vurgulandı. 5. ilke, doğrudan doğruya
halkçı ve devletçi düşünce üzerine temellendirilmişti. Bu
çerçevede halkın belini büken Aşar vergisinin halkın
şikâyet ve mağduriyetlerini önleyecek şekilde yeniden
düzenleneceği, tütün ziraat ve ticaretinde milletin
yararının gözetileceği, çiftçiye, sanayiciye, tüccara ve tüm
çalışanlara geniş kredi olanakları sağlanacağı, ziraatın
makinalaştırılacağı, yerli sanayinin/girişimcilerin teşvik
edileceği ve korunacağı, demiryolu yapımına hız
verileceği, ilköğrenimin birleştirileceği, tüm okulların
ulusal gereksinimlere ve modern ilkelere göre
düzenleneceği, halkın genel sağlığına ve sosyal yardımına
ait kurumların artırılacağı ve var olanların yeniden
yapılandırılacağı, ormanların ve madenlerin ülkenin ve
ulusun yararına işletileceği, hayvanların ıslah ve çoğaltımı
için önlemler alınacağı belirtildi. 6 ve 7. ilkeler ordu ve
askerlik konularına ayrılmıştı. Askerlik süresinin
kısaltılacağına işaret eden 6. ilke okuma yazma bilenlerle
orduda okuma-yazma öğrenenlerin askerlik sürelerinde
ikinci bir indirim öngörerek okur-yazar olmayı
özendirirken 7. ilke ile asker-sivil gazilerin hayat
koşullarının iyileştirilmesi için gerekli önlemlerin
alınacağı belirtildi. 8. ilke ile halkın işlerinin düzen içinde
yürütülmesi için memurların gerekli donanıma
kavuşturulacağı, eksiklerinin giderileceği ve denetimlerin
sürekli kılınacağı vurgulandı. 9. ilke ülkenin biran önce
imarı için devlet tarafından gerekli önlemler alınırken özel
girişimin de katkı sağlaması için gereksinim duyulan
yasaların çıkarılacağına işaret ediyordu. Beyanname
ayrıca milli, iktisadi ve yönetsel bağımsızlığı
sağlamayacak bir barış anlaşmasının kabul edilmeyeceğini
vurgulayarak kesintiye uğramış olan Lozan
görüşmelerinin taraflarına mesaj da veriyordu.