ESKİ TÜRK EDEBİYATINA GİRİŞ: BİÇİM VE ÖLÇÜ Dersi BENDLERDEN OLUŞAN NAZIM BİÇİMLERİ: MUSAMMATLAR soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

Tahmîs nedir?


CEVAP:

Tahmîsin asıl anlamı, “beşleme, beş köşeli yapma”dır. Edebiyat terimi olarak ise bir gazelin ya da kasidenin her beytinin önüne aynı vezinde ve ilk mısraları ile kafiyeli üçer mısra eklenerek meydana getirilmiş bendlerden oluşan bir nazım biçiminin adıdır. Bir şair tarafından başka bir şairin, nadir olarak da kendi kasidesi ya da gazelinin her beytinin üzerine üçer beyit eklenerek yapılır. Kafiye düzeni şöyledir: aaa(aa), bbb(ba), ccc(ca)…

Tahmîsin bir de tahmîs edilen gazelin her beytinin iki mısraı arasına aynı vezin ve kafiyede üçer mısra eklenerek yapılan bir biçimi vardır. Bu yöntemle yapılan tahmîslerde her bendin ilk ve son mısraı tahmis edilen gazele, aradaki üç mısra da tahmisi yapan şaire aittir. Bu tahmislere tahmîs-i mutarraf, yapılan işleme de taştîr (= teştîr) denir. Kafiye düzeni şöyledir: (a)aaa(a), (b)bbb(a), (c)ccc(a)…