KAMU EKONOMİSİ I Dersi Piyasa Başarısızlığının Anatomisi ve Kamu Ekonomisi Rasyoneli soru detayı:
SORU:
Tam rekabet piyasasının hayat geçirilememe nedenleri
nelerdir ve hangi sebeplerle mümkün değildir?
CEVAP:
Piyasalarda haberleşme ve bilgi elde etme
olanaklarının farklılığı nedeniyle tam rekabet piyasasının
“şeffaf” olma özelliği gerçekleştirilememektedir.
Benzerlik: Aynı ihtiyacı karşılamaya yönelik mal ve
hizmet türleri arasında piyasada çoğunlukla bir benzerlik
söz konusu değildir. Bu durum bazı firmaları, diğerlerine
oranla üstün kılmakta ve tam rekabetten sapmalar yani
aksak rekabet söz konusu olmaktadır.
Tercih özgürlüğü: Bireyler açısından tercih özgürlüğü,
bireylerin piyasada üretilmesini istedikleri mal ve
hizmetlerin nelerden ibaret olacağına karar vermeleri ile
ilgilidir. Ancak gerçek hayatta başta reklamlar olmak
üzere birçok faktör bireysel tercihlerin sapmasına neden
olmaktadır. Firmalar açısından tercih özgürlüğünün
anlamı ise şudur; firmalar üretim faktörlerinin
kullanımında özgür olabilmelidirler. Diğer bir deyişle,
firmalar emeğin, sermayenin ya da diğer üretim
faktörlerinin hangi mal ve hizmet üretiminde ve ne
bileşimde kullanılacağına özgürce karar verebilmelidirler.
Ancak günümüzde bu tercih özgürlüğü de devletin
uyguladığı çeşitli politikalarla önemli ölçüde
sınırlanmaktadır.
Atomisite: Özellikle mal piyasalarında aksak rekabetin
söz konusu olması nedeniyle satıcılar kendi aralarında
anlaşarak centilmen anlaşmaları yaparak, kartel, tröst,
holding vb. kurumlar oluşturarak fiyatları istedikleri
şekilde belirleyebilmektedirler.