TÜRK BASIN TARİHİ Dersi CUMHURİYET DÖNEMİ (1980 ÖNCESİ) soru detayı:

CEVAP:

Tan gazetesini yayımlayan Serteller, bugünlerde
demokratik hakları savunacak bir dergi çıkarmaya karar
verirler. Görüşler adıyla çıkarılacak bu derginin ilk sayısı
1 Aralık 1945’te yayımlanır. Kapağında, Celal Bayar, T.
Rüştü Aras, Fuat Köprülü, Adnan Menderes, Cami
Baykurt ve Sabiha Sertel’in fotoğrafları vardır. Bunlar
“mecmuamıza yazı yardımlarını vaat edenler” başlığı
altında okurlara duyurulur. Tan gazetesinden daha sert bir
muhalefet çizgisi izleyen dergi kısa zamanda geniş bir
okur kitlesi bulur.
İkinci sayıda Zekeriya Sertel’in yayımladığı “Zincirli
Hürriyet” başlıklı yazıda basın özgürlüğü
eleştirilmektedir. Bu sayı da kısa zamanda tükenir. Bu
yazılar, Ankara’da büyük yankı uyandırır. Halk Partisi
yönetimi özel bir toplantı yaparak, basın yolu ile karşı
atağa geçme kararı verir. Hatta, gazete bayilerinden Tan,
Yeni Dünya gazeteleri ile Görüşler dergisinin
dağıtılmaması, devlet memurları ve öğrencilerin bunları
okumaması istenir. Tan’a yazı yazan CHP’li
milletvekilleri partiden çıkarılır. Celal Bayar ve
arkadaşları Görüşler’e yazı vermeyeceklerini açıklasalar
da olanlar olur. Hüseyin Cahit, Tanin’de Rusya ve
Bolşevikler aleyhinde yazdığı yazıların dozunu iyice
artırır. Tan gazetesini ve Sabiha Sertel’i Bolşeviklikle
suçlayan yazarın, 3 Aralık 1945 günkü yazısında: “Kalkın
ey ehli vatan, bir vatan cephesine lüzum vardır!” demesi,
gençleri galeyana getirmeye yeter. Büyük puntolarla,
bütün sayfayı kaplayan bu yazının ertesi günü, 4 Aralık’ta
üniversite gençleri bir araya gelerek Tan gazetesinin
Cağaloğlu’ndaki binasına doğru ilerlerler. Bu arada yol
üstünde bulunan ve sol yayınlar satan A.B.C. Kitabevi’ne
saldırırlar. Ardından, Tan gazetesinin altını üstüne
getirirler. Bütün baskı makinelerini kırıp, kâğıt
deposundaki bobinleri çıkararak Sirkeci’ye doğru
yuvarlarlar. Tan gazetesiyle birlikte Berrak Kitabevi, La
Turquie ve Yeni Dünya gazeteleri de saldırılara uğrar.
Böylece, CHP gençlik kollarının desteği ve basının
teşvikleri ile yapılan “Komünizmi Tel’in” mitingiyle, sol
muhalefet önemli ölçüde susturulur.