CEVAP:

Tanzimat Fermanı(1839) bir yandan devlet iktidarını sınırlayan çeşitli kurallara yer vermiş, diğer yandan da tüm Osmanlı tebaasına, aralarında hiçbir fark gözetmeksizin, bazı haklar sunmuştur. Fermanın devlet iktidarını sınırlayan en önemli kuralı, devlet işlerinin kanunlara uygun olarak yürütüleceği hükmüne yer vermesidir. Üstelik ferman, kanun metinlerinin hazırlanmasını sağlayan Meclis-i Ahkâm-ı Adliye isimli bir organa yer vermektedir. Bir tür danışma kurulu niteliği taşıyan bu organın hazırladığı kanunlar, padişah tarafından onaylanarak yürürlüğe girecektir. Öte yandan Ferman, malî güce göre vergi ilkesi, devlet harcamalarının kanunîliği ilkesi, askere almada adalet ilkesi, kanunun üstünlüğü ilkesi ve ceza yargılamasına ilişkin güvencelere yer vermektedir. Bundan başka Ferman, Osmanlı tebaasının can güvenliği, ırz ve namus dokunulmazlığı, mülkiyet hakkı gibi çeşitli haklara da yer vermiştir. Bu nedenle, Tanzimat Fermanı, bazı yazarlar tarafından, İmparatorluğun ilk haklar bildirisi olarak tanımlanmaktadır.