CEVAP:

Tanzimat Fermanı’nın İmparatorluğun her tarafında geniş ölçüde duyulmuş, çeşitli tepkilerle karşılanmıştır. Fermanın halka anlatılması için hükümet olağanüstü bir gayret sarf etmiş, ferman ertesi gün Takvim-i Vekayi’de yayımlandığı gibi, eyaletlere ve sancaklar gönderilerek vergi ve askerlik konusundaki düzenlemelerin beklenmesi, diğerlerinin ise hemen uygulanması emredilmiştir. Ayrıca Gülhane Hattı’nın yeni bir devrin başlangıcı olduğunun anlaşılması için çaba harcanmıştır. Bütün bunlara karşın Müslümanlar gayrimüslimlere verilen izinlerden memnun olmamıştır. Müslümanların gâvurlarla aynı seviyeye indirildiği, Hatt’ın ilanının İngiliz siyasetinin bir sonucu olduğu düşünülmüştür. Tanzimat’ın öngördüğü mali, idari ve askerî yenilikler imparatorluğun her yerinde aynı anda yürürlüğe konulamamıştır. Gerçekten de fermanın uygulamaya geçirilmesi sırsında din farkı gözetilmeksizin bazı vergi düzenlemelerinin yapılması toplumda tepki görmüştür. Bu bahanelerle isyanlar da çıkmıştır.