ANAYASA II Dersi YASAMA ORGANI soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU: TBMM’nin kuruluşu ve görev süresi hakkında bilgi veriniz?


CEVAP: 1982 Anayasasının 75. maddesinin ilk metni, TBMM’nin genel oyla seçilen dört yüz milletvekilinden oluşacağına yer vermiştir. 17.05.1987 tarih 3361 sayılı Kanunun maddede yaptığı değişiklikle milletvekili sayısı dört yüz elliye yükseltilmiştir. 23.07.1995 tarih 4121 sayılı Kanun ise bu sayıyı beş yüz elliye çıkarmıştır. Halen TBMM, genel oyla belirlenen beş yüz elli milletvekilinden oluşmaktadır. Anayasanın 77. maddesinin ilk metnine göre TBMM’nin görev süresi beş yıldır. Bu süre, 31.05.2007 tarih 5678 sayılı Kanunun yaptığı değişikliğin, 21.10.2007 tarihli Halkoylamasında kabulüyle dört yıla indirilmiştir. Anayasanın 77. maddesiyle TBMM’nin görev süresinin belirlenmesi, bu sürenin tamamlanmasıyla birlikte genel seçimler yapılarak meclis kompozisyonunun seçmenlerin tercihleri yönünde değiştirileceği anlamına gelmektedir. Ne var ki TBMM seçimlerinin yapılmasının yegâne yolu, 77. maddeyle belirlenen maddenin ilk metnine göre beş yıl, 31.05.2007 tarih 5678 sayılı Kanunla değişik mevcut metnine göre dört yıl olan- sürenin bitimi değildir. Maddenin 2. fıkrasında belirtildiği gibi, Meclis, bu süre dolmadan seçimin yenilenmesine karar verebileceği gibi, Anayasada belirtilen şartlar altında Cumhurbaşkanınca verilecek karara göre de seçimler yenilenir. Görüldüğü gibi 77. madde genel seçimlerin; TBMM’nin görev süresinin bitimi, parlamentonun erken seçim kararı ve cumhurbaşkanının meclis seçimlerini yenileme kararı üzerine yapılacağını hükme bağlamaktadır. 78. madde ise istisnai bir durum olan TBMM seçimlerinin ertelenmesini düzenlemektedir. Bu hükme göre: Savaş sebebiyle yeni seçimlerin yapılmasına imkân görülmezse, Türkiye Büyük Millet Meclisi, seçimlerin bir yıl geriye bırakılmasına karar verebilir. Görüldüğü gibi Anayasa, TBMM seçimlerinin ertelenmesini savaş ve seferberlik hali gibi tek bir istisna ile sınırlamıştır. Bu nedenle TBMM’nin 77. maddeyle öngörülen görev süresinin dolması halinde, 78. maddede öngörülen istisna dışındaki başka hiçbir sebeple bu seçimlerin yapılması ertelenemeyecektir.