TÜRK HALK ŞİİRİ Dersi ÂŞIK ŞİİRİNİN OLUŞUMU, GELİŞİMİ VE XVI. YÜZYILDAKİ TEMSİLCİLERİ soru detayı:
SORU:
Tekellüm faslı kaç safhada gerçekleşir?
CEVAP:
a. Açılış: En yaşlı âşığın veya ev sahibi konumundaki âşığın, dar olmayan bir ayakla deyişmeyi açmasıdır.
b. Öğütleme: Burada iki âşığın birbirine nasihat vererek yol göstermesi ve tecrübelerini aktarması yer alır.
c. Bağlama-muamma: Tekellümün bu en zor bölümünde âşıklar birbirlerinin çeşitli alanlardaki bilgilerini ölçerler. Genellikle dar ayaklar tercih edilir. Dinleyicilerin zevkle takip ettikleri bölümlerin başında gelir.
d. Sicilleme: Karşılaşmaya yer vermeyen bölümlerdendir.
e. Yalanlama: İnanılması güç yalanların söylendiği bir bölümdür.
f. Taşlama-takılma: Bölümde âşıklar; bir olayı, arkadaşlarını, hatta kendilerini eleştirip gerekirse taşlarlar.
g. Tüketmece veya daraltma: Buraya kadar birbirlerini yenemeyen âşıkların dar ayaklarla ve dudak değmezlerle birbirlerini zorladıkları bölümdür.
h. Uğurlama veya medhiye: Faslın sonunda, daha önce söyledikleri sözlerle birbirlerini inciten âşıkların, rahatlama amacıyla söyledikleri tam şiirlerdir (Günay 1993: 47-60)