CEVAP:

Ticari vekil, bir ticari işletme sahibinin, kendisine ticari temsilcilik yetkisi vermeksizin, işletmesini yönetmek veya işletmesinin bazı işlerini yürütmek için yetkilendirdiği kişidir (TBK m.551). İşletmenin bütün işleri veya belirli bazı işleri için temsil yetkisi verilir. İşletmenin bütün işleri için temsil yetkisi verilmişse genel ticari vekil, belirli bazı işleri için temsil yetkisi verilmişse özel ticari vekil olarak adlandırılır. Örneğin, fabrika müdürü, işletme müdürü genel ticari vekil, bir mağazadaki satış elemanı, kasiyer özel ticari vekildir. Ticari vekil işletme sahibi veya ticari temsilci tarafından atanabilir. Atanması şekle bağlı değildir, açık veya örtülü şekilde olabilir. Atama ticaret siciline tescil olunmaz. İşletme sahibinin denetim ve gözetimi altındadırlar, emir ve talimatlara uymak zorundadırlar. Tarafların arasındaki ilişki genellikle hizmet sözleşmesidir. Ticari vekilin yetkisi, işletmenin alışılmış bütün işlemlerini kapsar. Alışılmış işler işletmenin niteliğine, çalışma şekline, yapılacak işin tür ve değerine, faaliyette bulunduğu yerdeki ticari teamüllere göre belirlenir. Örneğin ticari vekil olan fabrika müdürünün hammadde alabileceği, siparişleri kabul edebileceği, işçilerle sözleşme yapabileceği kabul edilir. Ancak bankadan kredi almak, işletmenin gayrimenkullerini satmak ya da bir ayni hakla sınırlamak, yeni makineler almak alışılmış işlerden değildir. Ticari vekil açıkça yetkili kılınmadıkça, ödünç olarak para veya benzerlerini alamaz, kambiyo taahhüdünde bulunamaz, dava açamaz ve açılmış davayı takip edemez (TTK m.551). Ticari temsilcinin yapamadığı işleri yapamaz. Genel ticari vekilin temsil yetkisi, üçüncü kişilere duyurulması koşulu ile tacir tarafından istenildiği gibi sınırlanabilir. Özel ticari vekilin yetkisinin kapsamı ise, görevlendirildikleri iş ve alanlara göre belirlenir. Satış mağazası çalışanları işletmenin alışılmış bütün işlemlerini yapabilir, bu işlemlerle ilgili borçların ifasına yönelik ihtar, ihbar ve beyanlarda bulunabilir ve bu beyanları kabul edebilirler. Ayrıca yetkili oldukları işlerde fatura düzenleyebilir ve imzalayabilirler. Bu yetkiler o ticari işletme içerisinde, müşterilerin kolayca görebilecekleri bir yerde ve biçimde aksi öngörülmek suretiyle sınırlandırılabilir. Satış mağazası çalışanlarının kendilerine yazı ile yetki verilmiş olmadıkça mağaza dışında yetkileri yoktur.